Н.МӨНХЖИН
Палестины лидер Махмуд Аббас Палестины автономийг Палестин улс хэмээн нэрлэх зарлиг гаргасан нь Израиль, Палестины харилцааг дахин хурцадмал байдалд оруулж, хоёр талын хооронд үзэл суртал, мэдээллийн дайн өрнөхөд хүргээд байна. Израилийн Мэдээллийн сайд Юлий Эдельштейн “Известия”-д ярьж байна.
-1992 онд Осло хотод палестинуудтай байгуулсан энхийн гэрээг цуцлахыг шаардсан Израилийн улстөрчдийн дотор та анхнаасаа байсан. Саяхан НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Палестины статусыг дээшлүүлж ажиглагч-улсын түвшинд аваачлаа. Израильд одоо энэ тухай л их ярьж байх шив дээ..?
-1999 онд АНУ-ын Төрийн департамент дээр болсон зөвлөгөөн дээр “Эдельштейн мэтийн ухаантай, хэрсүү хүмүүс яаж Ослогийн гэрээг эсэргүүцэж чаддаг байна аа” хэмээн ярьж байсан. Одоо энэ гэрээг хүчингүй болгох талаар их ярьж байна. Үнэн хэрэгтээ, Ослогийн гэрээ гэж байхгүй болчихсоныг бүгд ойлгож байгаа. Кнессет (Израилийн парламент) тарчихсан. Нэгдүгээр сарын 22-ны сонгуулийн дараа бид энэ асуудал руу дахин орж хэлэлцэх болно.
-Израиль улс ийм авир гаргах нь өрнөдөд таалагдахгүй байгаа юм биш үү?
-Баруун Европт Израилийн бүтээгдэхүүнийг бойкотлох тухай яригдаж байсныг санаж байгаа биз дээ. Та компьютер, гар утас хэрэглэж байгаа бол шууд хаях хэрэгтэй, яагаад гэвэл тэр нь Израилийн технологиор бүтсэн. Эмнэлэгт таны хэн нэгэн хамаатан садан хэвтэж байгаа бол израиль эм тариа, израиль тоног төхөөрөмжөөр эмчилж болохгүй. Эхнэр чинь Израилийн эрдэс бодис орсон гоо сайхны бүтээгдэхүүн хэрэглэж болохгүй, хүүхэд чинь Израильд ургаагүй ч израиль технологи оролцсон жимс, ногоо идэж болохгүй. Ийм бойкот гэж байж болох уу.
-Израилийн дүр төрхийг засч залруулах санааг танай яам дэвшүүлсэн. Энэ их хэцүү юу?
-Дэлхийн ихэнх хүмүүс Ойрхи Дорнод дахь газар нутгийн маргаан гэж чухам юу болохыг ойлгодоггүй. Яагаад олон арван жил эвлэрч чадалгүй, нэг нэгийгээ алаад хядаад байдаг юм бэ гэж асуудаг. Өрнөдийн хэвлэлүүд уншигчдаа төөрөгдөлд оруулдгаа нуудаггүй. Жишээ нь CNN, BBC палестинууд бол алан хядагчид гэдгийг хасаад л мэдээлчихдэг. Израилиуд гэм зэмгүй палестин жаалууд руу гэнэт буудаад эхэллээ гээд л мэдээлж байдаг.
-“Арабын хавар” Израиль болон Палестины автономид ирэх болов уу?
-“Арабын хавар” бүх Ойрхи Дорнодыг дайрч, бүгд ардчилсан орон болох гэж байна, одоо Нетаньяху тэргүүтэй Израиль улсын ээлж ирж байна гэхчилэн бичиж л байдаг. Тийм зүйл байхгүй ээ. Палестины, тэр тусмаа Иудей, Самар, Баруун эргийн иргэдийн хувьд гэвэл, тэнд эдийн засгийн өсөлт 10 хувьтай байгаа болохоор бослого, эсэргүүцэл гарах магадлал тун бага.
-Израиль улс Ираны цөмийн байгууламжид цохилт өгөх гэж байна гэж Израилийн хэвлэлээр их бичиж байна. Энэ нь Иран руу сэтгэл зүйн довтолгоо хийж буй хэрэг үү?
-Израиль улс Ираны эсрэг цохилт өгөхийн тулд хориг арга хэмжээ авч байна гэж олон улс орон үзэж байх шиг байна. Ираны валют нуран унаж, Ахмадинежад эдийн засгийн ямар нэг шинэчлэл хийе гэж парламентаа шахаж эхэллээ. Ираны нийгэм дотроо тайван бус байна. Тегераны эсрэг хориг арга хэмжээг чангатгая гэж байгаа хүмүүс нь цэрэг дайны мөргөлдөөнөөс сэргийлж байгаа хүмүүс юм. Харин хориг арга хэмжээг эсэргүүцэж байгаа хүмүүс нь шууд дайн тулаан руу түлхэж байгаагаас өөрцгүй.
-Ираны дотоодын сөрөг хүчинд найдвар байгаа болов уу?
-Ираны нас биед хүрсэн иргэд бүх юм өөрөөр эргэж болох байсныг мэддэг. 1979 оны лалын хувьсгалаас өмнө Иран нь аялагч, жуулчдын сонирхлыг татсан, очиж амрах, цэнгэх дуртай газрын нэг байсан. Хориг арга хэмжээ үйлчилсээр байвал Иранд ямар нэг өөрчлөлт гарах нь гарцаагүй.
