Н.МӨНХЖИН
Хойд Солонгосын тал АНУ-ын газар нутагт хүрэх пуужинтай боллоо хэмээн мэдэгдсэний дараа АНУ-ын Төрийн департаментын төлөөлөгч хариу мэдэгдэл хийв. Пхеньяны Батлан хамгаалах яам “Манай улсад халдан довтолсон тохиолдолд бид Солонгосын хойг, Япон, Гуамын арал, бүр АНУ-ын эх газар дахь ямар ч байнд тусах чадалтай пуужин хэрэглэх болно” хэмээн онцолсон билээ. Тоймч, шинжээчдийн үзэж буйгаар, саяхан АНУ, Өмнөд Солонгос хоёр 800 километрийн тусгалтай пуужин хэрэглэх тохиролцоонд хүрсний хариуд хойдууд ийм мэдэгдэл хийсэн аж.
“Хойд Солонгосын эрх баригчид зэр зэвсэг, пуужингаараа сайрхахын оронд ард иргэдээ хооллож ундлахад анхаармаар юм. Энэ нь нэн тэргүүний зорилт байх ёстой. Пхеньяны тал заналхийлэл, өдөөн хатгалгыг ашигласнаараа юунд ч хүрэхгүй гэдгийг ойлгох ёстой. Иймэрхүү мэдэгдэл нь олон улсын хамтын нийгэмлэгтэй хийх яриа хэлэлцээнд саад учруулахаас өөр юм байхгүй” хэмээн АНУ-ын Төрийн департаментын төлөөлөгч Викториа Нуланд хэвлэлийнхэнд зориулан мэдэгджээ. Тэрээр НҮБ-ын 1718, 1874-р тогтоолоор Хойд Солонгосыг пуужинтай холбоотой хөтөлбөр хэрэгжүүлэхийг хориглосныг сануулав. Америк, Өмнөд Солонгос хоёр 800 километрийн тусгалтай пуужингийн талаар тохиролцоонд хүрсэн нь Пхеньяныг өдөөн хатгасан хэрэг биш гэдгийг хатагтай Нуланд хэллээ.
“Энэ тохиролцоо бол батлан хамгаалах шинж чанартай. Бид 2001 оноос хойш пуужингийнхаа тусгалын зайг өөрчлөөгүйг хэлэх хэрэгтэй байх. Гэтэл Хойд Солонгос энэ чиглэлээр идэвхтэй ажиллаж, пуужингийнхаа хүчин чадлыг нэмэгдүүлсээр ирсэн” хэмээн Төрийн департаментын төлөөлөгч өгүүлэв. Вашингтон, Сөүл хоёр Өмнөд Солонгосын баллистик пуужинг сайжруулах тохиролцоонд аравдугаар сарын эхээр хүрсэн юм.
1979 онд АНУ, Өмнөд Солонгосын тал Өмнөд Солонгост 180 километрээс илүү тусгалтай, 500 килограммаас илүү цэнэгт хошуу тээвэрлэх чадалтай пуужин үйлдвэрлэхийг хориглосон гэрээ байгуулж байсан аж. Тэр цагаас хойш Өмнөд Солонгос хойд хөршийнхөө аюул заналхийллийг сөрөн зогсохын тулд энэ хязгаарлалтыг цуцлахыг АНУ-аас шаардсаар иржээ. Пуужингийн тусгалын хязгаарлалтыг цуцлах эхний тохиролцоо 2001 онд хийгдэж, тусгалын хязгаарыг 300 км хүртэл сунгасан билээ. Харин энэ сарын эхээр болсон хэлэлцээний үр дүнд Өмнөд Солонгосын пуужингийн тусгалыг 800 км хүртэл нэмэгдүүлэх тохиролцоонд хүрсэн байна.
Гурван жил үргэлжилсэн Солонгосын дайн 1953 онд дуусч АНУ, Хойд Солонгос хоёр эвлэрлийн гэрээнд гарын үсэг зурсан ч энхийн гэрээнд гарын үсэг зураагүй байна. Өөрөөр хэлбэл хоёр улс одоог хүртэл дайны байдалд байна гэсэн үг. Бүгд найрамдах Солонгос улсыг цорын ганц хууль ёсны Солонгос улс гэж хүлээн зөвшөөрдөг АНУ Пхеньянтай дипломат харилцаа тогтоож, энхийн гэрээ байгуулахаас татгалзсаар байдаг. Вашингтон Солонгосын хойг дээр 28 мянган цэргээ байрлуулсаар байгаа билээ.
