Р.ОЮУН
Өнөөдөр ходоод, элэг, цөс, нойр булчирхай гээд хоол боловсруулах эрхтэн системийн өвчин, эмгэг манайхны дунд дээгүүр байр эзэлж байна. Тиймээс хоол нь шингэдэггүй, ходоод гэдэс нь хямардаг хүмүүст нэгэн таатай мэдээллийг дуулгая. Шинжлэх ухаан үйлдвэрлэлийн “Монэнзим” компани хоолны шингэцийг сайжруулдаг, хоол боловсруулах системийн үйл ажиллагааг дэмжигч байгалийн гаралтай бэлдмэл гаргажээ. Энэ талаар “Монэнзим” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал, Эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан М.Алтанцэцэгтэй ярилцлаа.
-Та компанийнхаа үйл ажиллагааны талаар товч танилцуулахгүй юу?
-”Монэнзим” компани 1976 онд байгуулагдсан. Урд нь үйлдвэрлэлийн энзимологи, микробиологийн үйлдвэрлэл, туршилт шинжилгээний төв гэсэн нэртэй судалгаа шинжилгээний үйлдвэрлэл эрхэлсэн аж ахуйн нэгж байгууллага байсан. “Монэнзим” гэдэг нь Монгол энзим гэсэн утгатай юм.
Хүмүүс энзим гэдэг үгийг мэдэхгүй учраас гайхдаг. Энзим гэдэг нь оросоор фермент гэсэн үг. Бид шууд англи нэрийг нь авч хэрэглэсэн байгаа. Энзим гэдэг нь бодисын солилцооны хурдасгуур болдог том молекулт уураг юм. Хурдасгуур гэж хүмүүс сайн ойлгохгүй байж магадгүй. Явж байгаа урвалыг өндөр хурдтайгаар задлана, таслана, холбоно, зөөж нэгтгэнэ. Амны хөндийгөөс эхлээд, бүхий л хоол боловсруулах эрхтэн системийн замд янз бүрийн энзим ялгарч хоол боловсруулалтад оролцож байдаг. Гол хоол боловсруулах үйл явцын энзимүүд нь нойр булчирхайд ялгардаг. Нойр булчирхайнаасаа нарийн гэдэс рүү ялгарч ороод тэнд гүйцэд боловсорч задарсны үндсэн дээр элгээр дамжиж шүүгдээд цус руугаа шимэгдэж орно. Амаар орсон хоол хүнс энзим гэдэг энэ бодис, хурдасгуурын ачаар бидний хүч чадал, тэжээл, оюун ухаан, энэ бүхэн болж хувирч байдаг.
-Та сая Монгол энзим гэж ярилаа. Танайх ямар эм бэлдмэлүүдийг үйлдвэрлэдэг вэ?
-Манай хамгийн анхны бүтээгдэхүүн бол бог малын нойр булчирхайнаас гаргасан Панкипсин байсан. Химотрипсин, трипсин гэсэн хоёр энзимийн холимог байгаа юм.
Энэ төрлийн бэлдмэлийг дэлхийн бусад оронд үхэр, гахайн нойр булчирхайгаар үйлдвэрлэдэг бол манайд хонь, ямааны нойр булчирхайнаас гарган авч, шинж чанарыг нь судлан нэвтрүүлсэн нь шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэл эмчилгээний салбарт шинэлэг ажил болсон. Үүнийхээ үр дүнд манай хүмүүс төрийн соёрхол хүртсэн. Панкипсиныг бид анх гэмтэл, түлэгдэл, түлэнхий хөлдөлтөд тосон түрхлэгээр хэрэглэдэг байсан.
Мөн мэс заслын дараах эмчилгээнд хэвлийн хөндийн наалдац үүсгэхгүй байлгах тал дээр хэрэглэж байлаа. Ер нь хэрэглэхгүй салбар гэж байхгүй. Үрэвслийн эсэргүүцэх үйлчлэлтэй учраас нүдний үрэвсэл, чихнээс булаг гоожих үед хэрэглэнэ.
Энзим эмчилгээ гэдэг нь анагаах ухааны салбарт нэг том бүлэг байдаг. Энзимээр бүх өвчнийг эмчилж болдог. Хүний эрүүл эрүүл мэндийн байдал, хоол боловсруулах үйл явц гүйцэт зөв явагдаж байна уу гэдгээс хамаарна. Тиймээс өнөөдөр орчин үед хүмүүс янз бүрийн хоол хүнс хэрэглэж байна.Тэрэнд дуртай , дургүй гэдгээс шалтгаалаад эсвэл хэт их идэх, ямар нэгэн юмныхаа хэмжээг нь ихдүүлэх гээд байдаг. Тиймээс өөрийнх нь нойр булчирхайнаас ялгарч байгаа энзимийн хэмжээ, хүчин чадал нь хүрэхгүй ч байдаг юм уу, дутуу задрал явагдсанаар хор болдог. Энзимийг одоо хоол боловсруулах үед хэрэглэснээр хоол боловсруулалтыг гүйцэт боловсруулж хоргүйжүүлнэ, дархлааг сайжруулна. Энзимийг хоёр бүлэг болгож хуваадаг. Нэг нь хоол боловсруулах, нөгөө дэх нь бодисын солилцоонд оролцдог энзимүүд гэж хуваадаг. Манай компани сүүлийн гурван жил хоол боловсруулалтад оролцдог энзимийн судалгаа, шинжилгээн дээр ажиллаад энзим гэдэг нэртэй бүтээгдэхүүнийг энэ жил худалдаанд гаргаад байна.
-Шинээр үйлдвэрлэгдсэн Энзим ферментэн бэлдмэлийнхээ талаар товч танилцуулахгүй юу?
-2011 оноос хойш уудаг энзим хийх туршилт судалгаа, шинжилгээ хийснээр энэ жил энэ эмийг гарган, зах зээлд нийлүүлж байна. Энзим эм нь үхрийн нойр булчирхайнаас ялгаж авсан уураг задлагч протеаза, нүүрс ус задлагч амилаза болон өөх тос задлагч липаза фермент, үхрийн хатаасан цөс тодорхой хэмжээгээр агуулсан хоол боловсруулах ферментэн бэлдмэл юм. Энэ эм нь нойр булчирхайн шүүрлийн үйл ажиллагааны дутмагшлыг нөхнө. Панкреатины найрлага дахь липаза, амилаза, протеаза нь нарийн гэдсэн дэх өөх тос, нүүрс ус, уургийн бүрэн шимэгдэлтийг дэмжиж хоол боловсруулалтыг хөнгөвчилдөг. Манайхан ходоодоо өвдөхөөр мезимфорте, панзинормыг хэрэглэдэг шүү дээ. Энзим нь энэ эмнүүдийн үйлчлэлтэй адилхан.
Манай энэ эмний өөх тос, уураг задлах нь мезимфортегоос хоёр дахин илүү.
Энэ чанараараа бусад импортын ижил үйлчлэл бүхий эмнүүдээс давуутай.
-Энэ эмийг хаанаас авч болох вэ. Яаж хэрэглэх вэ?
-Бөмбөгөр худалдааны урд байрлах манай эм ханган нийлүүлэх бөөний төвөөс авч болно. Бусад эмийн сангуудаар түгээгдэж байгаа. Нойр булчирхайн гадаад шүүрэл буюу фермент дутагдсаны улмаас хоолны шингэц алдагдсан үед хоол идэхээс 20-30 минутын өмнө нэг ширхэгийг бүхлээр нь залгиж хэрэглэнэ. Хоолны шингэцийг харгалзан хувь хүнд тунг зохицуулж болно. Энэ эм маань капсултай учир зажилж болохгүй. Хэрэв капсулыг задалбал суллагдсан фермент нь амны хөндийн салстыг цочрооно.
-Ямар нэгэн гаж нөлөө, хориглох заалт байгаа юу. Бусад эмтэй хольж ууж болох уу?
-Жирэмсэн болон хөхүүл эх хэрэглэж болохгүй. Учир нь хөхний сүүгээр ялгардаг эсэх нь тодорхойгүй байгаа. Кальци, магни агуулсан ходоодны хүчил саармагжуулах эмүүдтэй хамт хэрэглэж болохгүй. Үүнийг эмийн хэрэглэх заавар дээр тодорхой бичсэн байгаа.
-Энэ эмийг заавал эмчийн заавраар уух уу, эсвэл хоол нь шингэхгүй байгаа үедээ авч уух ёстой юу?
-Эмчийн заавраар болон өөрсдөө ч авч ууж болно. Манай энэ эм яг хоол боловсруулахад зориулагдсан бөгөөд элдэв дагалдах хор багатай.
