М.ГАНЦЭЦЭГ

УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваатай цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-Таныг өнгөрсөн сон­гуулийн үеэр тойргийнхоо ахмадуудад 640 мянган төгрөг тараасан нь эрх мэдлээ хэтрүүлсэн, хууль зөрчсэн гэдэг. Танд эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн тухай мэдээлэл бий. Ер нь Авлигатай тэмцэх газар таныг дуудаж байцаалт авсан юм уу?

-Өнөөдрийг хүртэл хууль хяналтын байгуул­лагаас ямар нэгэн зүйл надаас асууж лавлаж, эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн талаар мэдэгдсэн зүйл байхгүй. Би энэ гараад байгаа элдэв мэдээллийг хуулийнхан ингэж яриад байна уу, хэвлэлийнхэн ингээд байгаа юм уу гэд­гийг ойлгохгүй л явж бай­на. Монгол жижигхэн, нууц хадгална гэж бараг байхгүй дээ. Миний тухай яриад, элдвээр хатгаад байгаа хүмүүсийн тухай ерөнхийд нь гадарласан л даа.

-Тойргийнхондоо мөнгө тараасан нь хууль зөрчсөн үйлдэл биш гэж үү?

-Би Төсвийн тухай хуу­­лийг л биелүүлж ажил­ласан.

-Таныг Сангийн сайд байсны хувьд эдийн засгийн талаар асуух зүйл байна. Өнөөдөр “100 мян­ган айлын орон сууц” хөтөлбөр зогсчихлоо. Зээ­лийн хүүг нэмж зах зээлийн жамаар нь явуулах,  эсвэл орон сууцны метр.кв-ын үнийг нэг сая төгрөгт хүртэл бууруулах хоёр хувилбарыг эдийн засагчид ярьж байна. Энэ хэр оновч­той вэ. Өөр ямар хувилбар, гарц байж болох вэ?

-Урьдын юм бүхэн муу, болохгүй бүтэхгүй байсан гэдэг өнцгөөс ха­раад алдаа завхрал хайгаад байвал ажил бүтэхгүй л дээ. Зах зээлийн жамаар явуулаад иргэдээ орон сууцтай болгоно гээд шийд­вэл урт хугацаа шаар­дагдах болов уу. Метр.кв-ын үнийг  нэг сая төгрөгт хүргэж буулга гээд хувийн компаниудыг ша­хаад байх нь хэр зөв байдаг юм бол. Өнөөдөр орон сууц авах боломжтой нэг хэсэг нь аваад хана­сан байх л даа. Зах зээ­лийн гэх 20 жилд махийтал зүтгээд хэд гурван төгрөг хураагаад орон  сууцтай болох, орон сууцны  нөхц­лөө жаахан ч гэсэн сайж­руулах гэхээр хураасан хэд нь хүрэхгүй нэлээдгүй хөдөлмөрч  нэг хэсэг бай­гаа. Тэднийг л төр дэмжих хэрэгтэй болов уу гэж бодож байна. Тэр нь хөн­гөлөлтэй зээл л дээ. Өмнөх Засгийн газар ийм л ажлыг эхлүүлсэн ч одоо  бу­руу­даж байх шиг байна. Өөр сайн хувилбар байгаа байх л даа. Харж л байна.

-”Чингис” бонд ч нэ­лээд шүүмжлэл дагуулсаар байна. Төлөвлөөгүй мөнгө бидний хойч үед их өр болж үлдэх үү. Их бүтээн бай­гуулалтад зарцуулах үр өгөөжтэй мөнгө байх уу. Та энэ тухайд ямар бодолтой байдаг вэ?

-Монголыг дэлхий нийт сүүлийн хэдэн жил маш их хэмжээгээр со­нир­хож хөрөнгө оруулалт хийх сонирхол эрс нэмэгдсэн цаг үед л бонд зарагдаж мөнгө боллоо. Энэ Засгийн газар гарч ирээд л дэлхий дэмжээд байгаа юм биш. Хөгжлийн банкны 580 сая долларын бонд босгох үед л 6-7 тэрбум долларын захиалга ирж байсан юм. Тэр үед Сү.Батболд  Ерөнхий сайд “Илүү хэрэггүй ээ. Юунд зарахаа тодорхой бол­гохгүй бол үр ашиггүй болно” гэж анхаарууулж байсан л даа. Одоо өр болно гэж яриад яах вэ. Тэртэй, тэргүй л өр шүү дээ. Харин  яаж үр ашиг­тай хурдан хугацаанд эдийн засгийн эргэлтэд оруулах  тухай бодох л цаг. Биднийг юунд ч зарцуулж чадаагүй бие биенийгээ хуурч, муур хулгана болж байх хооронд манай бон­дын үнэ, манай улсын хөрөнгө оруулалтын ор­чин,  хууль эрх зүйн орчин, улс төрийн нөхцөл байд­лын үнэлгээ дэлхийд унаад л байгааг эрх бариг­чид анзаарч байгаа байлгүй дээ.

-Засгийн газраас явуулж буй эдийн засгийн бодлогыг та бүхэлд нь юу гэж харж байна. Өм­нө­хөөсөө дээрдсэн үү?

-Дээрдсэн гэвэл шал худал ярьсан болно. Дорд­сон гэвэл их улстөржсөн л болох байх даа. Энэ асуул­тыг бизнесийн хүрээний хүмүүс л сайн хариулах байх.

-Энэ хаврын улс тө­рийн гол сэдэв бол Ерөн­хийлөгчийн сонгууль. Та­най намын Бага хурал хэзээ хуралдаж нэр дэв­шигчээ хэлэлцэх вэ?

-Ойрын үед намын Бага хурал хуралдаж Ерөн­хийлөгчид нэр дэвшүүлэх асуудлаа ярина.

-Ардын намаас хэн нэр дэвших вэ гэсэн асуулт олон нийтийн анхааралд бий. Олон хүний нэр таа­маг төдий явж байгаа. Таны хувьд Ерөнхий­лөг­чийн сонгуульд Ардын намаас нэр дэвших бо­ломжтой хүн хэн байна вэ, намын дарга мөн үү?

-Манай намд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болох шаардлагыг хангасан олон хүн бий. Намын даргын хувьд Ерөнхийлөгчид нэр дэвших боломжтой хүмүү­сийн нэг мөн гэж би хэлнэ. Тухайн үедээ намын Бага хурал шийдэх учраас  тэр, энэ гэх юм алга.

-Бага хурлаар Ерөн­хийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчээс өөр ямар асуудал хэлэлцэх бол?

-Өөр ямар асуудал хэлэл­цэхийг би мэдэхгүй.

-Ардын намыг шинэч­лэх хөдөлгөөн, жигүүр гээд хэдэн хүн ярьдаг боллоо. МАН-ыг шинэч­лэх шаардлага байгаа юу. Шинэчлэлийг яаж явуулах ёстой юм бэ?

-Аливаа амьд бүхэн шинэчлэгдэж хувьсаж өөрчлөгдөж байхгүй бол мөхөл рүү л явна биз дээ. Нам гэдэг чинь оюун са­наа үзэл, бодлоо нэгтгэсэн хүмүүсийн нэгдэл учраас шинэчлэлийн тухай байн­га ярьж байх ёстой гэж бодож байна. Шинэч­лэ­лийг төрийн болоод намын том бодлого дээр тул­гуурлаж нухацтай ярих хэрэгтэй байх аа.

-Улс төрийн хүрээнд нэгэн том сэдэв үргэл­жилж байна. МАН, МАХН хоёр нэгдэх үү, үгүй гэж нэлээд ярих боллоо. Эвсэх эсэхийг судлах ажлын хэсэг ч хоёр талаас гарсан. Хоёр нам хамтарч ажиллах боломж бий юү?

-Боломж байгаа. Хам­тарч нэгдэхийг нийгэм ч шаардаад байна шүү дээ. Нэгдэх тухай гарцаагүй яригдах ёстой. Эрт, орой хэзээ вэ гэдэгт л асуудал байгаа гэж би хувьдаа боддог .

-Танай аймагт газрын тосны үйлдвэр барих гэж байгаа. Түлхүүр гардуулах нөхцөлөөр японууд бари­хаар болсон. Яагаад Дарханд үйлдвэр барих болов гэж хүмүүс харддаг. Түүхий эдээ дагавал өөр газар барих ёстой гэх юм. Газрын тосыг зөвхөн ОХУ-аас оруулж ирэх тухай яриа бас байдаг. Энэ хэр оновчтой вэ?

-Энд хардах юм байх­гүй дээ. Юуг нь харддаг юм бол гэж гайхаж байна. Хаана барьвал оновчтой вэ гэдгийг бид биш, ялонууд судалж байж зөвлөсөн юм.ОХУ-аас өөр орноос газрын тос оруулах ямар боломж байгааг судалж байгаа байх аа. Хамгийн оновчтой нь  ОХУ гэж л харагдаж байна даа, тийм үү.