М.ЦЭЦЭГ

Төрийн ордноо зохион байгуулж буй Монголын эдийн засгийн форумд оролцохоор ирсэн Голландын Ерөнхий сайд асан Вим Кокийг Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг өчигдөр хүлээн авч уулзлаа. Гол­ланд улсын уул уурхайн салбарт тохиолдсон, дэл­хий даяараа “Голланд өвчин” хэмээн нэрлэдэг хямралыг хэрхэн даван туулсан тухайгаа ноён Вим Кок жишээ болгон яриад мон­голчууд ийм хямралыг дав­тахгүй байх, энэ сал­барын хөгжлөө зөв удир­дан чиглүүлэхэд зайлшгүй анхаарах асуудлын талаар харилцан санал солилц­лоо. Уул уурхайн салбарын орлого өсөхийн хэрээр тэнд ажилчдын цалин хөлс нэмэгдэж, энэ нь бусад салбарт ихээхэн нөлөөлөх нь хямрал үүсгэх үндсэн нөхцөл болдгийг ноён Вим Кок онцолж байв. Хоёр ч удаа Ерөнхий сайдаар сонгогдон ажил­лах­даа өөрийн орны эдийн засгийн хүнд нөхцлийг амжилттай даван гарч чад­сан түүнийг манай оронд ирж, арвин турш­лагаасаа хуваалцаж бай­гаад баяртай байгаагаа Ерөнхий сайд хэлээд “Хө­дөө аж ахуй, уул уурхай гээд эдийн засгийн гол салбарын хувьд манай оронтой олон талаараа ижил төстэй Голланд ул­сын хөгжлийн бодлого болон тулгамдсан асууд­лаа оновчтой шийдсэн туршлагаас судлах шаард­лага бидэнд бий. Иймд цаашид илүү ойр дотно хамтран ажиллая” гээд ноён Вим Кокийн Мон­голд хийж байгаа айлч­лалд амжилт хүслээ.

Мөн Вим Кок Монго­лын эдийн засгийн чуул­ганд тавьсан илтгэлийнхээ хүрээнд сэтгүүлчдийн со­нирхсон асуултад хариулт өгсөн юм. 1994-2002 онд Голланд улсын Ерөнхий сайдаар хоёр удаа сонгогдон ажиллах хугацаандаа тэрээр эдийн засгийн томоохон реформыг удирдаж, ажил­гүйдлийн эсрэг урам­шуул­лын арга механизм хэрэгжүүлж, нийгмийн өргөн салбарын үйл ажил­лагааг тогтворжуулсан байна. Dutch disease буюу “Голланд өвчин” гэх нэр­ бий болтлоо олон ул­сын анхааралд өртөж бай­сан уул уурхайн салбараас үүдэлтэй хямралын эсрэг тус улсаас авч хэрэг­жүүл­сэн гол алхам нь “Ductch polder model” хэмээн хо­жим нь нэрлэгдсэн хариу арга хэмжээ байжээ. Polder гэж далангаар хам­гаалан голын усыг тогтмол болго хэсгийг хэлдэг. Яг үүн шиг нийгэм, эдийн засгийн тодорхой хэсгийг төрийн бодлогоор хам­гаалан тогтворжуулснаар  хямралыг даван туул­сан байна. Эдийн засгийг өсгөхдөө нийгмийн асууд­лыг хамт шийдэхэд чиг­лэсэн энэ бодлогыг Хойд Европын орнуудад тур­шин хэрэгжүүлж, үр дүнд нь өрсөлдөх чадвараа дээш­лүүлсэн байдаг. Монголтой харьцуулахад байгалийн баялаг хомс хэдий ч “Голланд өвчин”-ий улмаас эдийн засгаа төрөлжүүлэх шаардлага тулгарч, ийм бодлогоо ч амжилттай хэрэгжүүлжээ. Тэр дундаа худалдааны салбарыг хөгжүүлэхэд тус­гайлсан бодлого хэрэг­жүүлсэн байна. 1980-аад оны эхэн үе гэхэд өнөө­гийн Африкийн орнуудтай харьцуулахад ч өрсөлдөх чадвар султай байсан тус улс өнөөдөр оёдол, усан онгоц үйлдвэрлэл зэрэг үнэ ханш өндөртэй сал­барт ганхашгүй байр суу­риа аль хэдийнэ эзэлжээ. Эдийн засгийн гол түлхүүр болох эдгээр салбарынхаа үр ашгийг дээшлүүлэхийн тулд мэдээлэл техно­ло­гийн дэвшлийг дорвитой хөрөнгө гарган нэвтрүүл­сэн нь амжилтын үндэс болсон гэж ноён Вим Кок тайлбарлаж байв.