Л.Мөнхбадрах

Эх сурвалж: Tайвань таймс мэдээ агентлаг

Сүүлийн үед Монгол Улсын Засгийн газар Тагнуулын ерөнхий газрын дарга асан Б.Хурцыг Тайваньд суух төлөөлөгчөөр томилох асуудлыг хэлэлцэж буй талаарх мэдээлэл дотоод, гадаад орчинд өргөн хүрээний анхаарал татаж байна. Б.Хурцын албан тушаалын замнал маргаан, шүүмжлэл дагуулсан олон баримтаар бүрдсэн бөгөөд түүнийг Өмнөд Солонгосын тал хоёр удаа Элчин сайдаар хүлээн авахаас татгалзсан, мөн хүн амины хэрэг, хүний эрхийн зөрчил зэрэг ноцтой асуудалд нэр холбогдож байсныг олон нийт мэднэ.

Эдгээр нөхцөл байдал нь Б.Хурцыг Монгол Улсыг Тайваньд төлөөлөх бүрэн чадвартай эсэхэд гүн эргэлзээ төрүүлж байгаа бөгөөд уг томилгоо Монгол-Тайваны харилцаанд нөхөн сэргээх боломжгүй хохирол учруулж болзошгүй юм.

Сэтгүүлчийн хувьд, Монгол Улсын гадаад харилцаа, олон улсын имижийг олон жилийн туршид ажиглаж ирсний үндсэн дээр хүний эрх зөрчсөн, авлигын шинжтэй үйлдэлд нэр холбогдсон этгээдийг өндөр түвшний дипломат төлөөлөгчөөр томилох нь улс орны нэр хүндэд эрсдэл учруулна гэдгийг онцлон хэлэхийг хүсч байна.

Б.Хурцын маргаантай албан тушаалын замнал ба хүний эрхийн зөрчил

Б.Хурц нь 1990 онд нийслэлийн 23 дугаар дунд сургуулийг төгсөж, улмаар ОХУ-ын Эрхүү хотын Барилгын техникумд суралцсан. 1992 онд Монгол Улсын Удирдлагын хөгжлийн академийг, 1999 онд Москвагийн Эдийн засаг, статистик ба информатикийн дээд сургуулийг, 2000 онд ОХУ-ын Тагнуулын академийг тус тус суралцаж төгссөн. Тэрбээр 2014–2017 онд Тагнуулын ерөнхий газрын даргаар ажилласан бөгөөд 2015 оны арванхоёрдугаар сарын 28-нд тухайн үеийн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн зарлигаар хошууч генерал цол хүртэж, Сүхбаатарын одон, Цэргийн гавьяаны одон болон бусад төрийн шагналаар шагнагдсан юм.

Гэсэн хэдий ч Б.Хурцын ажил мэргэжлийн замнал байнга маргаан, шуугиан дагуулж ирсэн бөгөөд хүний эрхийг зөрчсөн, хүчирхийлэл үйлдсэн гэх олон удаагийн буруутгал түүний намтрыг бүрхэж байдаг.

• 2003 онд Унгар дахь Монголын Элчин сайдын яам түүний оршин суух зөвшөөрлийг цуцлуулсан талаар мэдэгдсэн. Албан ёсны бичигт “Б. Хурцыг тусгай үүрэг гүйцэтгэхээр томилсон ч тэрбээр ажилдаа ирэхгүй, Европын улс орнуудаар аялж, хувийн бизнес эрхэлж байсан нь тогтоогдсон” гэж дурдсан байдаг.
• 2006 онд тэрбээр “Сарнайх” хорооллын хамгаалагчийг зодож, цагдаагийн байгууллагын мөрдөн шалгалтад орсон ч нотлох баримт хангалтгүй гэх шалтгаанаар хэрэг хаагдсан.
• 2009-2011 онд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн Ажлын албаны даргаар ажиллах үедээ хөрөнгө орлогоо нуусан, татварын мэдүүлэгтээ автомашин болон компаниа мэдүүлээгүй асуудлаар Авлигатай тэмцэх газрын шалгалтад орсон.
• 2017 онд ТЕГ-ын даргаар ажиллаж байхдаа 50 сая төгрөгийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар ашигласан хэргээр шалгагдсан.
• 2019 онд албан тушаалын хэрэгт холбогдон 15 хоногийн хугацаатай цагдан хоригдсон.
• 2020 онд хүн амины хэрэгт ял сонссон Т. Чимгээ, Б. Содномдаржаа нарыг эрүүдэн шүүсэн хэргээр Төв аймгийн сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 3 жилийн хорих ял авсан.

Монгол-Тайваны харилцааны чухал ач холбогдол ба төлөөлөгчийн үүрэг

Сүүлийн хорин жилийн хугацаанд Монгол Улс болон Тайванийн хоорондын эдийн засаг, соёлын хамтын ажиллагаа тогтвортой өргөжин хөгжсөөр ирсэн. Энэхүү харилцаа нь харилцан ашигтай байхаас гадна хоёр улсын гадаад бодлогын олон тулгуурт стратегийн чухал бүрэлдэхүүн хэсэг болон төлөвшөөд байна.

2002 онд талууд харилцан төлөөлөгчийн газруудыг нээж, албан ёсны харилцааны суурийг тавьсан бөгөөд түүнээс хойш худалдаа, соёл, боловсрол, аялал жуулчлал зэрэг олон чиглэлд хамтын ажиллагаа тасралтгүй өргөжжээ. Тайвань нь Монголын хувьд худалдаа, хөрөнгө оруулалтын чухал түншийн нэг бөгөөд тэр дундаа цахим бүтээгдэхүүн, хүнсний боловсруулалт, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт онцгой байр суурь эзэлдэг.

Харин Монголын зүгээс уул уурхайн баялаг, мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнүүд Тайванийн зах зээлд эрэлт хэрэгцээ өндөртэй хэвээр байна. Мөн Тайваний жуулчид Монголын уудам тал нутгийн байгаль, уламжлалт нүүдэлчин соёлыг сонирхон зорчдог бол Монголын жуулчдын хувьд Тайванийн орчин үеийн хотууд, технологийн дэвшил, байгалийн үзэсгэлэнт газрууд сонирхол татдаг.

Геополитикийн үүднээс Тайвань нь бүс нутгийн томоохон гүрнүүдийн стратегийн ашиг сонирхлын огтлолцлын цэгт оршдог, олон улсын тавцанд жинтэй байр суурь бүхий субьект болсон улс билээ. Иймд Монгол-Тайванийн харилцаа зөвхөн эдийн засаг, соёлын хүрээнд хязгаарлагдахгүй, бүс нутгийн аюулгүй байдал, гадаад бодлогын тэнцвэрт орчны чухал хэсэг болж байна.

Ийм нөхцөлд Монгол Улсаас Тайваньд суугаа худалдааны төлөөлөгч нь зөвхөн өдөр тутмын эдийн засгийн асуудлыг зохицуулахаас гадна, улс орны нэр хүндийг төлөөлөн сурталчлах, хамтын ажиллагааны шинэ гарцуудыг эрэлхийлэх, шаардлагатай тохиолдолд үүссэн маргаантай асуудлыг дипломат аргаар уялдуулан шийдвэрлэх чухал үүрэгтэй.

Энэхүү албыг мэргэжлийн өндөр ур чадвар, ёс зүй, олон улсын нэр хүнд бүхий төлөөлөгч л хариуцлагатайгаар гүйцэтгэх боломжтой бөгөөд зохисгүй хүн томилогдсон тохиолдолд Монгол Улсын олон улсын имиж, гадаад бодлогын нэр хүндэд нөхөж баршгүй хохирол учрах эрсдэлтэй.

Муу нэртэй хүн Монголыг төлөөлж болохгүй!

Б.Хурцын албан тушаалын түүхийг эргэн харахад, түүнийг ийм чухал дипломат албанд томилох нь энэхүү албан тушаалын шалгуур, хариуцлагатай шууд зөрчилдөж байна.

Бид хууль дээдэлсэн, ардчилсан төрийг байгуулж, хүний эрхийг хүндэтгэх зарчмыг бататгахыг зорьж байгаа энэ үед ийнхүү нэр хүнд муутай хүнийг олон улсын тавцанд Монголыг төлөөлүүлэх нь туйлын зохисгүй алхам юм. Тайвань бол Монголын чухал эдийн засгийн түнш бөгөөд бидний төлөөлөгч мэргэжлийн мэдлэгтэйгээс гадна ёс зүйтэй, хүний эрхийг дээдэлдэг, нэр цэвэр байх ёстой. Б.Хурц эдгээр шалгуурын аль алинд нь хүрэхгүй. Түүнийг томилсноор олон улсад буруу дохио өгч, Монгол Улс ардчилал, хүний эрхийг хүндэтгэх тал дээр олсон нэр хүндээ алдах эрсдэлтэй.

Тиймээс Монгол Улсын эрх ашиг, олон тулгуурт гадаад бодлогын үүднээс уг томилгоог дахин эргэн харахыг Засгийн газраас уриалж байна.

Иймд Монгол Улсын үндэсний эрх ашиг болон олон тулгуурт гадаад бодлогын зарчим, олон улсын тавцан дахь байр суурь, нэр хүндийг хамгаалах үүднээс энэхүү томилгоог дахин нягталж, илүү нэр цэвэр, мэргэжлийн ур чадвартай, ёс зүйтэй хүнийг сонгон томилохыг Засгийн газарт уриалж байна.