Ө.ХҮҮ

Он солигдож, цаг тооллын хуудас эргэсэн ч уламжлалдаа суурилсан улс төр үргэлжилж байна. Энэ онд болох, болж мэдэх үйл явдлуудын талаар хэвлэлүүд өөр өөрсдийн өнцгөөс эхний дугаараасаа эхлэн тоймлож буй юм. Өнгөрсөн УИХ-ын сонгуулиар гарсан үр дүн улс төрийг улам сонирхолтой болгож МАН сөрөг хүчний байр сууриас тоглолт хийх болсон нь чухал үйл явдал байсан гэж болох билээ. Одоогоор МАН, АН, МАХН, МҮАН, ИЗН гэсэн таван субьект улс төрийн зургийг зурж байгаа. Мэдээж МАН, АН, МАХН гол дүрд байж нөгөө хоёр нь богино зайн тоглолт хийсэн шиг бусдаасаа хамааралтай байх нь нэг их өөрчлөгдөхгүй дүр зураг болов уу.
Ерөнхийдөө шинэ оны улс төрийг Ерөнхийлөгч эхлүүлж орхилоо. Тэрээр Цэцээ гүний оргилд гарч, сүлд хийморио даатгасан нь 2013 оны онцлох үйл явдлын нэгээр зайлшгүй тодрох Ерөнхийлөгчийн сонгууль угтсан PR-ийнх нь эхлэл байсан гэж болно. Өнгөрсөн хоёр шатны сонгуулийн маргаан дуусаагүй байхад шинэ он дөнгөж гараад л шинэ сонгуулийн чимээ залгалаа. Намууд хэнийгээ Ерөнхийлөгчид сойх, хэрхэн тохиролцох зэргээ одооноос ярилцаж эхэлсэн. АН бүх боломжийг гартаа атгаж байгаагийн хувьд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг алдахгүйн тулд янз бүрийн аргаар ажиллаж таарна. Ц.Элбэгдорж албан тушаалаа үргэлжлүүлэхийн төлөө өөрийнхөө нэрийг дэвшүүлэх нь тодорхой. Харин нийгмийн масс түүнд хэрхэн хандаж буй, тэрээр өнгөрсөн дөрвөн жилд юу хийсэн бэ гэх мэт асуудлаас болж Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулах ҮЗХ-ны хурал нэлээд ширүүн болох нь гарцаагүй байх. АН-ын хувьд намынхнаа албан тушаалд томилох ажилд гаршиж буй энэ үед фракцуудынх нь зөрчил хурцдаж буй. Тэгээд ч энэ субьектээс Ерөнхийлөгчид нэр дэвших санаагаа цухалзуулдаг хүмүүс Э.Бат-Үүл, Р.Гончигдорж, Ж.Амаржаргал гэх мэтээр цөөн биш. Л.Гүндалай ч тоглолт хийж гарч ирэх нь асуултгүй. Энэ байдал юунд хүргэх вэ гэхээр намдаа гомдсон хүмүүс бие даагч болж гарч ирэх магадлал өндөр юм. Ийм болгохгүйн тулд намын дарга болоод Ерөнхий сайд хэрхэн ажиллах нь харин одооноос тааварлашгүй, мөн сонирхол татах нь зүйн хэрэг.
2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хамаг байдгаа зориулахаас аргагүй нам бол яах аргагүй МАН. Олон жил Засгийн эрхийг атгаж суусан тэд өнөөг хүртэл хар дарсан зүүднээсээ бүрэн салаагүй л явна. Тиймээс Ардын намынхны хувьд энэ удаад яалт байхгүй ялагдах эрхгүй сонгууль. Хэрэв энэ удаад тэд тойргийн гадна хоцорвол нэг хэсэгтээ байр сууриндаа очих гэж зовох болно. Энэ намаас хэнийг Ерөнхийлөгчид нэр дэвшүүлэх вэ гэдэгт намын дарга Ө.Энхтүвшингээс эхлээд М.Энхболд нарын нэлээд хэдэн лидерийнх нь нэр дуулддаг. Харин намынхаа үнэнч хамгаалагч У.Хүрэлсүх ирэх сонгуулиар хэр сайн менежер гэдгээ харуулахаар шийдсэн тухай зарим эх сурвалж өгүүлж байна. Тэгэхээр 2013 оны улс төрд МАН илүү хариуцлагатай, алдаагүй тоглолт хийх шаардлага тулгарч байгаа гэсэн үг. Иймээс эв нэгдлээ сахиж нэр дэвшүүлэх асуудалд нэг их чимээ, шуугиан гаргалгүй, их хурлаа ч намдуухан хийх болов уу.
МАХН-ын 2013 оны улс төр АН,МАН-аас ялгаагүй адармаатай бас сонирхолтой байх дүр зураг байна. Намын дарга Н.Энхбаяр Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигч байх нь гарцаагүй. Харин нөхцөл байдал одоо байгаагаасаа дээрдэхгүйгээр, Н.Энхбаяр нэр дэвших боломжгүйгээрээ үлдвэл намаас нь жагсаалтын дээгүүр байгаа хүмүүс өрсөлдөх байх гэж улс төр судлаачид таамаглаж буй юм билээ. Улс төрд урдаа туг барьж яваа дээрх гурван намаас гадна МҮАН, ИЗН УИХ, Засгийн газарт оролцоотой байгаа боловч тэднээс бие даасан лидер гарч марафонд ялах магадлал бараг үгүй тул тэд тохиролцооны системээр ажиллах болов уу. Ингэхээр яалт байхгүй 2013 он Ерөнхийлөгчийн сонгууль хэмээх дуулиант үйл явдалтай, үүнийгээ дагасан сонирхолтой, лоббитой, цадиггүй улс төрийн тоглолттой өнгөрөх ажээ.