Д.БОЛОР

Хууль тогтоох ажил нэг өдрөөр саатлаа. УИХ дахь МАН, АН-ын бүлэг өөрсдийн хүнээ тангараг өргүүлнэ, өргүүлэхгүй хэмээн “шантаажилсаар” зарим хуулийн төсөл гацав. МАН, АН-ынхан чуулганы танхимд ороогүй шалтгаан нь “Танай хүн тангараг өргөнө гэвэл манайх хариуд нь давхар өргүүлнэ. Үгүй гэвэл орохгүй” гэж. Үдээс өмнөх хуралдаан ийм байдлаар болоогүй бол үдээс хойшхи нь товлосон цагаасаа нэлээд хожим чуулганы танхимд цугласан.  Тэд УИХ-ын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжсэн Европын сэргээн босголтын банк үүсгэн байгуулагдсаны хэлэлцээрт өөрчлөлт оруулах тухай соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцээд дэмжсэн юм. Харин нэр бүхий хүмүүсийг тангараг өргүүлэх асуудлыг хэлэлцэлгүй чуулганыг өндөрлөсөн. Өнөөдрийн чуулганаар  Д.Сумъяабазарыг тангараг өргүүлэх эсэх нь тодорхойгүй байна. УИХ дахь АН-ын  бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат, УИХ-ын сонгуульд Өвөрхангай аймагт нэр дэвшигч С.Чинзориг, “Шударга ёс” эвслийн бүлгийн дарга Н.Батцэрэг  нарын байр суурийг сонслоо.

Д.Эрдэнэбат: МАН Д.СУМЪЯАБАЗАРАА ГЭВЭЛ БИД Д.ЗОРИГТОО ГЭНЭ

-Бид заргалдаад явбал хууль тогтоох ажиллагаанд саад учирна. Хий дэмий улстөржилт газар авна. Ардчилсан бүлгийн байр суурь бол маш тодорхой байгаа. Сон­гинохайрхан дүүр­гийн 26 дугаар тойрогт дахин санал хураалт явуу­лах ёстой гэж. Яагаад гэвэл хуулийн дагуу 22 цагт хаах ёстой байтал 20 цагт хаасан. Үүнтэй хол­боотой Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлт нь гарсан байна. Энэ утгаараа цэцийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Ямар нэгэн асуудал үүсгээд хэрэггүй. Улс төр өөрөө тогтвортой байх ёстой. Цэцийн дээр хөх тэнгэр байдаг нь үнэн юм бол үүнтэй маргаан үүсгээд хэрэггүй. Маргаан үүсгэх нөхцөл бололцоо бий юу гэвэл бий. Гэхдээ улс төрд өнөөдөр илүү ойлголцол хэрэгтэй байна.

-Өвөрхангайн тойр­гийн тухайд ямар шаардлага тавьж байгаа юм. Танай нам Д.Зоригтоо тангараг өргүүлнэ гэсэн байр суурьтай байгаа юм уу?

-Энэ тойргийн хувьд маргаан нь шүүхээр эцэс­лэгдсэн эсэх нь одоо бол­тол тодорхойгүй байна. Өвөрхангайн тойргийг за­хир­­гааны хэргээр эцэслэн шийдсэн. Үүнд ямар ч асуудал байхгүй. Үнэхээр хуулийн зөрчил байна гэдэг нь С.Чинзориг гэдэг хүн дээр гарчихсан юм билээ. Тэгэхээр Д.Зориг­тын хувьд тангараг өргөх нь зөв. Тэгээд ч Сон­гуу­лийн ерөнхий хороо түүний нэрийг оруулж ирсэн шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл, МАН-ынхан Д.Сумъяабазараа гэвэл бид Д.Зоригтоо тангараг өргүүлнэ.

-Энэ асуудлаар МАН-ын бүлэгтэй санал солилц­сон уу?

-Солилцоод явж байна. Улс төрийн нам, бүлгүүд ухаалаг хандана гэж най­даж байна. Бид асуудлыг хүчээр шийднэ гэж бодохгүй байна. Хуулийн хүрээнд зөвшилцөх нь зөв. Хууль зөрчсөн гэж хоёр талаас маргаан үүсгээд байвал дуусашгүй зүйл болно.

С.Чинзориг: МӨНГӨӨР ЗОДОЖ УВАЙГҮЙ ҮЙЛДЭЛ ГАРГАХГҮЙ БАЙЛГҮЙ

-Өвөрхангайн мар­гаан­­­тай холбоотой асуу­далд шүүх хэт нэг талыг барьсан. Шуналдаа автсан увайгүй улс төрчдийн байд­лыг шүүх өөрөө гүй­цэтгэх гар хөл нь болсон. Энэ бол эмгэнэл. Хан-Уул дүүргийн шүү­хийнхэн  Н.Төмөрхүү бид хоёрыг буруутгаж байгаа атлаа хариуцагчаар орол­цуу­лахгүй гудамжинд зогсоож байгаад шийдсэн. Өвөр­хангайн шүүх ч гэсэн на­майг буруутгасан шийдвэр гаргасан байдаг. Гэхдээ бас л хариуцагчаар гудам­жинд байлгаж байгаад шийдсэн шүү дээ. Насанд хүрээгүй хоёр хүүх­­дийг сонгуулийн сур­талчил­гаанд ашигласан гэх асуудалд холбоогүй гэж Сүхбаатар дүүргийн шүү­хэд гомдол гаргасан. Шүү­хийнхэн үүнийг хэлэлцээд эрүүгийн хэрэг үүсгэхээр цагдаад шил­жүүлсэн юм билээ. Удах­гүй шүүх хурал нь болох байх. АН-ынхны яриад байгаачлан Дээд шүүх болоод Үндсэн хуу­лийн цэцийн эцсийн шийд­вэр гарсан юм байх­гүй. АН-ын бүлгийн дарга Д.Эр­дэнэбат дарга “Захир­гаа­ны хэргийн шүүх энэ асууд­лыг хэлэлцээд шийд­сэн” гэж ярьсан байна лээ. Тэгвэл ийм зүйл байхгүй. Улсын дээд шүүхэд хан­дахаар аймгийн давж заал­дах шат­ны шүүх хурлаар ороо­гүй хэрэг учраас хэлэлцэх боломжгүй гэдэг. Цэцэд хандахаар шүү­хийн процесс дуусаагүй байна гэж хариулдаг. Тэ­гээд ч захиргааны хэргээр энэ асуудал яваагүй. За­хир­гааны хэргийн шүүхэд хандаагүй.

-Д.Зоригт тангараг өргөвөл яах вэ?

-Ард түмний сонголт бол Үндсэн хуулиар ол­гогд­сон үндсэн эрх.  Саяхан ардчилсан орнуу­дын уулзалт ч боллоо. Тэ­гэхээр 20 жил ардчиллын төлөө тэмцэж байсан уч­раас ард түмнийхээ сон­гол­тыг шүүхээр да­лайл­гадаг, мөнгөөр зодож авдаг увайгүй үйлдэл гарахгүй болов уу гэж найдаж байна. Хэрэв ийм байдал гаргавал ардчил­лын түү­хэнд үлдэх маш том хар толбо болно. Дээрэм хийх­гүй болов уу гэж харж байна.

ХОЁР НАМЫН МАРГААНД ОРОХГҮЙ

“Шударга ёс” эвслийн бүлгийн дарга Н.Батцэрэг “Ардчилсан нам, МАН-ын бүлгийн гишүүдийн дунд үүсээд байгаа нэр дэвшигчдийн УИХ-ын гишүүний тангараг өргүүлэх эсэх асуудалд оролцохгүй” гэсэн тайлбар өгч байна.