М.ЦЭЦЭГ
Хууль зүйн болон Төсвийн байнгын хороо өчигдөр хамтран хуралдаж Хохирлыг эргэн төлөгдөх нөхцөлөөр барагдуулах тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг шийдлээ. Хуулийн төслийн талаар Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжин танилцууллаа. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын харьяа Банк, хадгаламж зээлийн хоршоодын төлбөр барагдуулах ажлын алба нь 2006 онд шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэгдсэн нийт 26 хадгаламж зээлийн хоршоонд холбогдох 8301 хохирогчтой 72,4 тэрбум төгрөгийн төлбөртэй гүйцэтгэх баримт бичгийг шүүхээс хүлээн авснаас энэ оны байдлаар Хохирлыг эргэн төлөгдөх нөхцөлөөр барагдуулах тухай хуулийн дагуу улсын төсвөөс нийт 36,1 тэрбум төгрөгийг хүлээн авч, 26 хадгаламж зээлийн хоршооны 7784 хохирогчтой зохих гэрээг байгуулан 35.9 тэрбум төгрөгийг олгожээ. Хууль тогтоомжийн хэрэгжилт 99.5 хувьтай байгаа бөгөөд 490 хохирогчийн 186.0 сая төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна хэмээн сайд мэдээллээ.
Шүүхийн шийдвэрээр 30.8 тэрбум төгрөгийн үнэлгээтэй үл хөдлөх эд хөрөнгө болон хөдлөх эд хөрөнгө хүлээн авахаас цагдаагийн байгууллагаас 29.2 тэрбум төгрөгийг үл хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгө хүлээлгэж өгсөн бөгөөд 1.5 тэрбум төгрөгийн үл хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгийг шүүхийн шийдвэрт илүү бичигдсэн, итгэмжлэгдсэн хариуцагч нь үрэгдүүлсэн, тоо данс нь давхардаж бичигдсэн гэх үндэслэлээр хүлээлцээгүй аж. Нийт 26 хадгаламж зээлийн хоршооноос “Нэмэгдэх Ундарга”, “Ти-Эс-Би” хадгаламж зээлийн хоршоо нь хохирлоо 100 хувь барагдуулж, “Гэр хорооллын барилгажилт”, “Цэн-Алт”, “Үйлс үржихүй”, “Европын хөгжил”, “Си Эм Си”, “Севен бойз” зэрэг хадгаламж зээлийн хоршоо нь төрд төвлөрүүлэх мөнгөн хөрөнгийг барагдуулж дууссан байна.
Хохирлыг эргэн төлөгдөх нөхцөлөөр барагдуулах журамд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж уг журмаар хураагдсан эд хөрөнгийг худалдан борлуулах ажилд үүсээд байсан гацааг арилган, худалдан борлуулах боломжтой болсон хэдий ч нийт хохирогчдын үлдсэн хохирлыг барагдуулах боломжгүй байгаа юм байна. Тиймээс дээрх хуулийн төслийг боловсруулсан гэж Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжин хэллээ. Хуулийн төслийн танилцуулгын дараа гишүүд асуулт асууж хариулт авлаа.
З.Энхболд:
-Төсвөөс олгосон 36 тэрбум төгрөг эргэн төлөгдөх боломжгүй гэсэн дүгнэлтийг өмнөх Их Хурлын үед ХЗХ-ны асуудлыг шалгасан ажлын хэсэг гаргачихсан. ХЗХ-нд барьцаалсан үнэ хүрэхээр барьцтай хөрөнгүүд болох газрын гэрчилгээ, барилга, ашигт малтмалын лицензүүд асуудал шүүхэд очихоос өмнө алга болсон байдаг. Энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэж байгаа вэ. ХЗХ-той холбоотой асуудлыг шалгах ажил гүнзгийрэх үеэр нэр бүхий албан тушаалтан сейфэндээ найман жил хадгалсан тэрбум гаруй төгрөгөө цагдаагийн байгууллагад гаргаж өгсөн гэсэн мэдээлэл бий. Тэр хүний нэрийг мэдмээр байна?
Х.Тэмүүжин:
-Энэ удаагийн ажлын хэсэг урьд өмнөхөөс онцлогтой. Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд хохирогчдыг ч мөн багтаасан. Ажлын хэсэг ХЗХ-ны хэргээр ял эдэлж буй хүмүүстэй уулзан, хураагдсан хөрөнгө хэрхэн алга болсон, ямар үнээр үнэлэгдсэн, хэрхэн зарагдсантай танилцсан. ХЗХ-дын хоморголон дампууруулж, эд хөрөнгийг татсанаас хохирлоо барагдуулах боломжтой байсан ХЗХ-ны хадгаламж эзэмшигчид хохирч үлдсэн. Эд хөрөнгийг татан төвлөрүүлэх явцад үнэ хүрэх эд зүйлсийг үрэгдүүлсэн, хураагдсан зүйлсийн жагсаалтаас хассанаас болоод хуулийн байгууллагад бүрэн бүтнээрээ ирээгүй. Түүнчлэн үнэ хүрэхээргүй зүйлийг өндрөөр бүртгэсэн зөрчил ч олон байгаа.Хураагдсан хөрөнгийг хадгалах, бүртгэх үүрэгтэй төрийн албан хаагчид үүргээ гүйцэтгээгүй.Их хэмжээний мөнгө оруулан, өндөр хүү аваад гарч одсон гээд байгаа хүмүүсийн заримынх нь нэрс тодорч байгаа ч баримт нь бүрэн гарч ирэхгүй байгаа. Учир нь асуудал дэгдэх явцад баримтыг устгасан, засварласан учир нотлох баримт төдийлөн бүрдэхгүй байгаа. Ажлын хэсэг цаашид шалгасаар байх болно. ХЗХ-ны тэрбум гаруй төгрөгийг сейфэндээ найман жил хадгалаад асуудлыг гүнзгийрүүлэн шалгах үед гаргаж ирсэн албан тушаалтны нэр одоохондоо бидэнд ирээгүй. Прокурорын байгууллагад шалгагдаж байгаа гэв.
Гишүүдийн олонхи буруутанг тогтоон хариуцлага тооцох ажил удаан үргэлжлэх учир эхлээд хохирогчдын хохирлыг барагдуулах нь зүйтэй хэмээн өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ.
