УИХ-ын гишүүд өчиг­дөр хэд хэдэн томилгоог хэлэлцэв. Ёс зүйн алдаа гаргасан С.Баярцогтыг  УИХ-ын дэд даргын албанаас чөлөөлж,  Н.Алтанхуягийг Ерөнхий сайдын суудалд үлдээж, УИХ-ын дарга З.Энхболдын зөвлөх Д.Ганзоригийг Үндсэн хуулийн цэцийн ги­шүүнээр томиллоо. Эхлээд Цэцийн гишүүнийг томи­лох, чөлөөлөх асуудлыг хэлэлцсэн.   

Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнд Д.Ганзоригийг нэр дэв­шүү­лэхээр УИХ-аас са­нал болгосон. Нэр дэв­шигч Д.Ганзориг нь хууль зүй, улс төрийн өндөр мэргэшилтэй, мэдлэг бо­ловс­рол, ажлын турш­лагаараа болзол, шаард­лагыг хангасан гэж үзэж буйгаа УИХ-ын дарга та­нилцуулав. Тэрээр 2012 оноос УИХ-ын даргын Хууль зүйн бодлогын асуу­дал эрхэлсэн зөвлөхөөр ажиллаж байгаа юм.

Үндсэн хуулийн өөрч­лөлт, эсвэл нэмэлт оруу­лах тухай сүүлийн үед байнга ярих боллоо. Хэрэв нэмэлт оруулбал Үндсэн хуулийн аль зүйл заалтыг хамруулах нь зүйтэй гэж үзэж буйг ги­шүүн Н.Батцэрэг нэр дэвшигч Д.Ганзоригоос асуув. Тэрээр “Үндсэн хуулийн нэмэлтэд тун бол­гоомжтой, үндэс­лэлтэй, Үндсэн хуулийн одоогийн суурь зарчмыг хадгалах үүднээс хандах ёстой гэж боддог. Үндсэн хуулийн дөрөвдүгээр бү­лэг засаг захиргааны ху­ваарь тогтоох, хот, тос­гоны эрх зүйн байдалд өөрчлөлт хийж болох талтай” гэв. Харин МАН-ын дарга Ө.Энхтүвшин сүүлийн үед Цэцэд гар­гасан иргэдийн өргөдлийг хянаад маргаан үүсгэж хурал товлоод байхад холбогдогч тал нь хурлын өмнөх өдөр шийдвэрээ хүчингүй болгодог, үүнээс болоод Цэц маргаан үүс­гэхээс татгалздаг болсныг онцлов. Үүнийг хэрхэн харж байгааг нэр дэв­шиг­чээс асуув. Энэ асуултад Д.Ганзориг “Цэцийн тухай хууль, Цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг боловсронгуй бол­гох, шинэчлэх шаард­лага байгаа. Тухайн хэрэг дээр маргаж буй зүйл нь хүчин төгөлдөр бус болбол маргаан үүсгэхээс татгалзах хуулийн зохи­цуулалттай. Харин үр да­гаврыг арилгуулахаар хан­дах боломж нь нээлттэй” гэж хариулав. Гишүүн Ц.Нямдорж Үнд­сэн хуулийн цэц хууль сахиулах үүргээ шудар­гаар гүйцэтгэж, Үндсэн хуулийн зарчимд үнэнч байх ёстойг сануулсан бол гишүүн Д.Лүндээжанцан илгээсэн болон томилсон байгууллагынхаа за­хиалгыг биелүүлдэг хүн битгий болоорой гэдгийг хэлэв. Ингээд УИХ-ын даргын зөвлөхийг Цэцийн гишүүнээр томиллоо.

С.Баярцогт:

ШҮҮМЖЛЭЛИЙГ ХҮЛЭЭЖ АВЛАА

Олон улсын эрэн сур­валж­лах сэтгүүлчдийн хол­бооны илрүүлсэн хэргийн эзэн С.Баярцогт УИХ-ын дэд даргын албан тушаалаасаа огцорлоо. УИХ-ын дэд дарга С.Баярцогтын ёс зүйн зөрчлийн тухай Ёс зүйн дэд хорооны санал, дүг­нэлтийг сонсов. УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт, Н.Батцэрэг, Б.Борчулуун, С.Ганбаатар, Ц.Даваа­сүрэн, М.Сономпил, Г.Уянга нар УИХ-ын даргад албан бичиг илгээж УИХ-ын дэд дарга С.Баярцогтын гадаадад байгуулсан компани болон банкин дахь дансны мэ­дээллээ хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ тусгаагүй асуудлыг дэд хороогоор хэлэлцүүлэх шаардлага тавьсан юм. Иймээс Ёс зүйн дэд хороо хуралдаж УИХ-ын гишүүн С.Баярцогтын асуудлыг хэлэлцээд УИХ-ын ги­шүүний Ёс зүйн дүрмийн 4.1 дэх заалтыг зөрчсөн нь ёс зүйн хариуцлага хү­лээл­гэх үндэслэл мөн гэж үзээд түүнд хариуцлага хүлээлгэх асуудлыг Ёс зүйн дэд хорооны дүрмийн 9.1.3 дахь заалтын дагуу УИХ-ын чуулганы нэгд­сэн хуралдаанаар хэлэл­цүүлж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн байна.

Дараа нь УИХ-ын дэд дарга С.Баярцогтыг үүрэг ажлаас чөлөөлөх тухай асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцлээ. УИХ-ын дэд дарга С.Баярцогт албан тушаалаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлтээ УИХ-ын даргад гаргасныг өнгөрсөн долоо хоногийн чуулганы нэгд­сэн хуралдаанаар хэ­лэлцэх явцад УИХ дахь МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс” эвслийн бүлгээс завсарлага авсан юм. Тус эвслийн бүлгийн дарга Н.Батцэрэг бүлгээс авсан завсарлагын талаар “УИХ-ын гишүүн С.Баярцогтын албан ту­шаа­лаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлтийг хэлэлцэж байх үед Ёс зүйн дэд хороо хуралдаагүй байсан. Иймээс дэд хороог хурал­дуу­лах боломж олгох үүд­нээс бүлэг завсарлага ав­сан гээд завсарлага дуус­сан” гэж мэдэгдэв. Ги­шүүн С.Баярцогт ёс зүйн хариуцлага хүлээж ги­шүүдийн хэлсэн шүүмж­лэлийг анхаарч хүлээж авч буйгаа хэллээ. Мөн тэрээр олон улсын эрэн сурвалж­лах сэтгүүлчдийн бай­гуул­лага түүнийг татва­раас зугатсан, мөнгө угаа­сан гэж үзээгүй зөвхөн гадаадын банкин дахь дансаа хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ мэдүүлсэн эсэхийг л тодруулахыг хүссэн гэдгээ хэллээ.  

“ГҮЛДИЙЧИХЭЭД ЕРӨНХИЙ САЙДАА АВААД ҮЛДЧИХЛЭЭ”

Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийг огцруулах тухай МАН-аас гаргасан саналыг чуулганаар үргэлжлүүлэн хэлэлцлээ. МАН-ынхан зургаан үн­дэслэлээ давтан тайлбар­лаж Ерөнхий сайд руу давшлав. Түүнийг нь эрх баригч Ардчилсан намын гишүүд  няцааж Ерөнхий сайдаа хамгаалах ажээ. Ха­рин МАХН-ынхан дундыг баримтлав.  Эцэст нь Н.Алтанхуягийг Ерөнхий сайдын суудалд үлдээлээ. Эрх баригч нам олон гишүүнтэй учир намын даргаа явуулалгүй хамгаалж чадав. Хурал­даанд нийт 69 гишүүн оролцсоноос МАН-ын бүлгийн 23 гишүүн огц­руулах саналыг дэмжсэн. Харин 66.9 хувь нь эсрэг кноп дарсан юм.

Ерөнхий сайдыг Үндсэн хуулийг хэд хэдэн удаа зөрчсөн, гадаад ха­рил­цааны талаар хариуц­лагагүй мэдэгдэл хийсэн, эдийг засгийн өсөлтийг бууруулсан, төрийн албан хаагчдыг хоморголон хал­сан зэрэг зургаан үндэс­лэлээр огцруулах шаард­лага тавьсан. Энэ асуудлыг чуулганы өчигдрийн нэгдсэн ху­рал­даанаар үргэлжлүүлэн хэлэлцэж, өмнө нь авсан завсарлагынхаа талаар МАН-ын бүлгийн дарга Н.Энхболд тайлбар хийв. Тэрээр “Засгийн газар хууль тогтоомжийн хэрэг­жилтийг хэрхэн хангаж байгааг ярилцах явцад хоёр талын гаргасан тоо мэдээ зөрснийг цэгцлэх үүднээс Төрийн албаны зөвлөлөөс нягталж тодруулах, Чингис бондыг гаргаснаас хойш алтны нөөцийн хэмжээ ихээхэн нэмэгдсэнийг нягтлах, “Эрдэнэс-Тавантолгой” компанитай холбогдсон зарим мэдээллийг шалгаж тодруулах шаардлага гарсантай холбогдуулж завсарлага авсан. Бүлгээс гурван ажлын хэсэг гаргаж ажилласнаар төрийн албан хаагчдын тоо багагүй өссөн, бондыг буруу зарцуулсан, Тавантолгойн 17 тэрбум төгрөгийн тендерт Ерөнхий сайдын ойрын хамаатны хүн оролцсон зэрэг нь тодорхой болж байна. Огцруулах үндэс­лэл нь буруу байснаас завсарлага авсан юм биш” гэв.

Өнгөрсөн 23 жилийн хугацаанд Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг долоон удаа тавьж бай­жээ. Энэ удаагийнх найм дахь нь юм. Дунд­жаар тооцвол гурван жилд нэг удаа ийм асуудал гар­сан байна. Иймд Н.Алтанхуягийг томилоод найман сарын дараа огц­руулах асуудал оруулсан нь хэт богино хугацаа гэж Ж.Батзандан нарын Ардчилсан намын голдуу гишүүд хэлж байв. Найман сарын хугацаанд Засгийн газрын ажлыг дүгнэх боломжгүй, ажил хийж амжих хангалттай хугацаа биш гэж үзэж байв. Харин МАН-ынхан ажил хийж, үр дүнд хүрэх хамгийн урт хугацаа мөн гэж хэлэв. Гишүүн Ё.Отгонбаяр “Мэдээгүй байхад нь дүү нь 17 тэрбумын тендерт ялдаг, дүү нь эхнэрээ сольчих­сон байхад бас л мэдээгүй байх. Ерөнхийлөгчийн хэлдгээр С.Баярцогтыгоо гүлдийсээр байгаад авч үлдсэн. Бас Ерөнхий сайдаа ч гүлдийсээр бай­гаад аваад үлдлээ” гэв. Н.Батбаяр гишүүн МАН-ын тавьсан үндэслэ­лүүдийг баримт нотол­гоогүй гээд тэднийг сөрөг хүчин болох ур чадварт сайн суралцаж олон жил сөрөг хүчний үүрэг гүйцэтгэсэн Ардчилсан намынхнаас суралцах хэрэгтэйг хэллээ.