
Х.ХУЛАН
Эрүүгийн цагдаагийн газраас “Монгол Ус” төрийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрын захирал Ц.Сосорбарамд эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгуулахаар АТГ-т холбогдох материалыг шилжүүлсэн талаар бид өмнөх дугаартаа мэдээлсэн билээ. Ц.Сосорбарам 2011 онд Усны газрын орлогч даргаар ажиллаж байхдаа Сэлбэ голын урсацыг байгалийн аясаар нөхөн сэргээх, урсацыг нэмэгдүүлэх төслийн барилгын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах тендерт оролцжээ. Тэрээр энэ үед Усны газрын тендерийн үнэлгээний хорооны даргаар оролцохдоо өөрийн үүсгэн байгуулсан “Монхидро констракшн” компанийг гүйцэтгэгчээр шалгаруулсан байна. Энэ нь албан тушаалаа урвуулан ашигласан байж болзошгүй гэж Эрүүгийн цагдаагийн газраас үзсэн байна. Монголын байгаль орчны төлөөх хуульчдын холбооноос Эрүүгийн цагдаагийн газарт хандаж, Ц.Сосорбарамыг шалгуулах хүсэлт илгээснээр энэ асуудал босчээ.
Түүний үүсгэн байгуулсан “Монхидро констракшн” компани Сэлбэ голын гадаргын урсацыг гүний усаар тэжээх зорилгоор 2011 оны аравдугаар сараас эхлэн “Сэлбэ голын урсацыг байгалийн аясаар нөхөн сэргээх, урсацыг нэмэгдүүлэх, хамгаалах ажил” төсөл хэрэгжүүлэхээр Сүхбаатар дүүргийн Бага баянгийн аманд 30 метрийн гүнтэй дөрвөн худаг ухжээ. Усан халиа, мөсөн уул үүсгэхээс өөр “ид шид” үзүүлээгүй энэ ажлыг Монгол Улсын Цэвэр агаар сангаас нэг тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлсэн байна.
Түүнчлэн “Монгол Ус” төрийн өмчит улсын үйлдвэрийн газар өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг Босгын гүүрний орчимд “Туул голын эхийн цэвдгийг сэргээх” төслийг Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тайлангүйгээр хэрэгжүүлж байна. Өөрөөр хэлбэл, БОНХЯ, салбарын сайдын зөвшөөрөлгүйгээр энэ ажлыг гүйцэтгэж байгаа аж. Үүнд мөн л Цэвэр агаар сангаас нэг тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Энэхүү төслийн хэрэгжилт, үйл ажиллагаанд Монголын байгаль орчны төлөөх хуульчдын холбоо болон хэд хэдэн ТББ-аас мониторинг хийсэн байна. Түүнчлэн Туул голын сав газрын захиргаа, орон нутгийн засаг захиргааны болон иргэдийн төлөөлөл, мэргэжилтнүүд, байгаль орчны улсын байцаагч нарын хамтарсан үзлэг шалгалт хийжээ. Бодит байдал дээр 30 метрийн гүнтэй гэх дөрвөн ширхэг худаг, газар дээрх хөрөнгө оруулалтын барилгын материалын зарцуулалт, ажилтнуудын өгсөн мэдээлэл зэргээс үзэхэд Цэвэр агаар сангаас зарцуулсан хөрөнгө оруулалт санхүүжилтээсээ асар ихээр зөрж байгаа аж.
Энэхүү төслийг сайдын зөвлөлийн хурлаар дэмжээгүй байхад тодорхой албан тушаалтнууд, тухайлбал БОНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Батболд нарын Ардчилсан намын “Алтан гадас” фракцын хэсэг нөхөр дур мэдэн, хууль зөрчиж хэрэгжүүлсэн гэх мэдээлэл ч байна. Салбарын яамных нь нэгэн газрын дарга “Ж.Батболд нарын хэсэг албан тушаалтан намайг ална, тална гэж дарамталж байгаад гарын үсэг зуруулсан. Гэсэн ч би энэ төслийг дэмжиж гарын үсэг зурсныхаа хариуцлагыг хүлээхэд бэлэн” гэж байжээ.