М.ГАНЦЭЦЭГ
Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг өчигдөр сэтгүүлчдийг нээлттэй ярилцлагад урив. Тэрээр элдэв мэдээлэл хийхээс илүү сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулахаар бэлджээ. Уулзалтын эхэнд олон таван үг ч нуршсангүй, сэтгүүлчид шууд асууж Ерөнхий сайд ийн хариуллаа.
-Хятадын Ерөнхийлөгч ОХУ-д айлчиллаа. Манай хоёр хөршийн Төрийн тэргүүн нар төмөр зам, уул уурхайн салбарт томоохон гэрээнүүд байгуулсан. ОХУ Хятад руу нүүрс худалдахын тулд яриа хэлэлцээг эрчимжүүлсэн гэх юм. Гэтэл манайх Хятадад нүүрсээ үнэтэй худалдана гээд суучихсан байдаг. Хоёр том хөршийн энэ байдал манайд хэрхэн нөлөөлөх бол?
-За энд бас өөрийнхөө тухай л ярья. Тэр хоёр хүн уулзаа л биз. Манайх өөрсдийнхөө бодлогыг л тодорхойлно, тэгэхийг ч хичээнэ. Бид нүүрсээ өндөр үнээр зарна гээд суугаад байгаа юм биш. Алдаатай гэрээгээ л өөрчилье гэсэн юм. Өмнө нь байгуулсан гэрээ алдаатай байгаагүй бол өнөөдөр бид нүүрсээ хил дээр овоолоод суух байсан уу. Засагт учирч буй энэ хохирол ард түмэнд ч учирч буй юм.
-Ингэхэд Тавантолгойн асуудал юу болж байна вэ. Хятадын “Чалко”-той байгуулсан гэрээнд ахиц гарах нь уу?
-Тавантолгой нүүрсээ гаргаж чадахгүй зогсчихсон. Нэг сая тонн нүүрс хураалгаастай байгаа. Яагаад гэвэл өмнө нь байгуулсан алдаатай гэрээгээр нүүрсээ худалдвал алдагдалтай болно. Иймд ашигтай гэрээ хийх хэлэлцээг тасралтгүй хийж байна. Сонгуулийн өмнө “Чалко”-гоос 300 сая ам.доллар авчихсан. 130-ыг нь төлчихсөн. Одоо 170-ыг нь нүүрсээ гаргаад төлье гэхээр улам алдагдалд орно.
-Манай эдийн засгийн өсөлт буурсаар байгаа. Юунаас болоод байна вэ. Уул уурхайн салбартай холбоотой юу?
-Эдийн засгийн өсөлтөд нэг хүндрэл учирсан. Гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ буурч байгаа. Дээр нь Оюутолгойд орж ирж буй хөрөнгө оруулалт буурсан. Гадаадын хөрөнгө оруулагчид хөрөнгөө татаж байна. Тэгэхээр гадаадын төрийн өмчит компаниудын оролцоог хязгаарлах талаар хуулийн төсөл санаачилж УИХ-д өргөн барилаа. Хувийн компаниудыг нь бол хязгаарлахгүй.
-Орон сууцны зээлийн хөтөлбөр юу болж байна вэ. Зургаан хувийн хүүг цуцална гэсэн. Тэгэхээр Засгийн газрын дараагийн шинэ хөтөлбөр ямар байх бол?
-Зургаан хувийн хүү буруу байсан. Байшин сав нь ч бэлэн биш байхад зээл өгнө гэж зарласан. Тэгсэн метр.кв-ын үнэ өсч, иргэдэд ямар ч ашиггүй болсон. Засгийн газар үүнийг өөрчилнө. Шинэ хөтөлбөрөө удахгүй зарлана.
-Газрын тосны үйлдвэрийг Дарханд барина гэх юм. Түүхий тосоо яаж зөөнө гэж тооцоо судалгаа хийсэн бэ. Түүхий эдээ дагавал зүүн талд барих ёстой байсан юм биш үү?
-Дарханд барьж болох бүх тооцоо судалгааг хийчихсэн. Дорнодоос хол л доо. Гэхдээ тэндээс Монголын шатахууны хэрэгцээг бүрэн хангах хэмжээний түүхий тос гарахгүй. Тэнд үйлдвэр барьвал үр ашиггүй. Тэгээд ярьж байгаад Дарханд гээд өмнөх Засгийн газрын үед шийдчихсэн. Түүнийг нь үргэлжлүүлж байна. Үйлдвэрийг Японы хөрөнгө оруулалтаар барина.
-Японы Ерөнхий сайд ирэх амралтын өдөр айлчилна. Дээрх асуудлыг хоёр тал хэрхэн ярилцахаар төлөвлөсөн бол?
-Японтой хоёр зүйл ярьдаг. Дарханы үйлдвэрээс гадна Хөшигтийн хөндийд нисэх онгоцны буудал барих асуудал бий.
-Тони Блейрийн айлчлал нууц байсан уу, та түүнтэй уулзсан, юу ярьсан бэ?
-Тэр хүнтэй би уулзсан. Олон жил Ерөнхий сайдаар ажилласан хүн учир ажлын албаны бүтцийнх нь тухай нэлээд сонирхсон.
-Хятадын Засгийн газраас зээл авч дөрвөн гүүр барина гэсэн. Тэр мөнгийг нь аваад сонгуулийн сурталчилгаанд зарцуулчихсан гэх юм. Үнэн үү?
-300 сая ам.долларын зээл аваад дууссан. Дахиад 500 сая ам.долларын зээл авахаар өмнөх Засгийн газрын үед шийдсэн. Нэг төсөл нь хэрэгжсэн. Сонгуулийн өмнө трактор авсан. Бусад төсөл хэрэгжээгүй.
-Таны гаргасан хоёр ч захирамж Цэцэд очсон. Төрийн албаны томилгоонд яагаад алдаа гаргаад байна вэ?
-Би хоёр удаа Цэцэд очсон. Хөвсгөл, Дорнод аймгийн Засаг даргын үүрэг гүйцэтгэгч томилсон тухай нэг захирамж бий. Энэ нь өмнө байсан л жишиг юм билээ. Тэр үед аз болоход МАН, АН хоёр хамтарч Засаг барьж байсан учир амаа бариад өнгөрсөн байх. Нөгөөх нь Тагнуулын дэд дарга Б.Ариунсанг томилсон захирамж юм. Үндсэн хууль зөрчсөн гэхээр нь би захирамжаа арга буюу цуцалсан. Хаврын чуулган эхлэхээс өмнө Н.Алтанхуягийг Үндсэн хууль зөрчдөг хүн болгож харуулах гээд оролдоод байгаа юм. Би ийм хүн биш. Удахгүй гурав дахь тохиолдол гарч би Үндсэн хууль зөрчихийг үгүйсгэхгүй. Нэг агентлагийн дэд даргыг Ерөнхий сайд томилж болдоггүй л юм байна.
-Та Дорноговьд ажиллахдаа олон тугал үхсэн нутагт очсон. “Кожева” компанид хариуцлага тооцох уу?
-Нуух юм алга. Цөмийн энергийн газар, Мал эмнэлгийн газар хоёр өөр дүгнэлт гаргасан. Би Дорноговь явахдаа Д.Норсүрэн гуайтай уулзсан. Гэтэл хоёр талаас өөр, өөр дүгнэлт яриад байсан. Тэгэхээр нь дахин ажлын хэсэг томилж ажиллуулж байгаа. Тэндээс нэгдсэн дүгнэлт гарах байх.
-Иргэдийн эрх чөлөөг хааж боосон Засгийн газрын ажил жигдэрчихлээ. Одоо иргэдийн хүлээсэн зүйлийг хэзээ хийх вэ. Танай Засгийн газар юу хийж үлдээх юм бэ?
-Ардчилал нэрийн дор дураараа дургиж, дунд чөмгөөрөө жиргэж явсан учраас дасахад хэцүү байсан байх. Бид ерөөсөө хааж боогоогүй гэж ойлгож байна. Стандартын дагуу ажиллаж байгаа.
