Н.МӨНХЖИН

Оросын тусгай албаны тагнуулч асан Александр Литвиненко Британийн МИ-6 тагнуулын албанаас ямар цалин, урамшуулал авсныг түүний бэлэвсэн эхнэр Марина нь ярьжээ. Марина Литвиненко Скот­­ланд-Ярдын бай­цаагч­­дад өгсөн мэдүүлэг­тээ энэ та­лаар тодорхой өчсөн байна. Түүний ба­талж буйгаар, Литвиненко 2003 оны сүүлч, 2004 оны эхээр анх­ны “цалин” гэж 18 мянган паунд (27 мян­ган дол­лар) авчээ. Тэр үед ОХУ-ын экс тагнуулч МИ-6-гаас хуу­рамч пас­порт авсан аж. Дараа нь 2007 оны гурав­дугаар сар хүр­тэл (нас барснаасаа хойш ч гэсэн) сар бүр хоёр мян­ган паунд авч байжээ. Нийтдээ Алек­сандр Бри­тани­йн таг­нуулын алба­наас 90 мян­ган паунд (136 мян­ган дол­лар) авсан байна.

А.Литвиненко МИ-6-д ажиллаж, тэд нараас мөн­гө авч байсан тухай анх өмгөөлөгч Бен Эммерсон өнгөрсөн оны арванхоёр­дугаар сард ярьсан юм.

“Саша Литвиненко Ми-6-д бүртгэлтэй, ца­лин­тай ажилтан байсан. Түүний батлан даагч нь Мартин гэдэг нууц нэртэй ажилтан байсан. Лит­виненко Мартинаар дам­жуулан Испанийн таг­нуулын албанд ч зүтгэж байсан. Британи, Ис­панийн тагнуулын алба Саша, Марина хоёрын банкны нэгдсэн данс руу ажлын хөлсийг нь шил­жүүлдэг байсан. Зарим цалинг бэлнээр нь өгдөг байсан” хэмээн өмгөөлөгч Б.Эммерсон Оросын экс тагнуулчийн амийг хөнөө­сөн хэргийн талаарх шүүхийн анхны сонсгол дээр мэдэгдсэн билээ.

Холбооны аюулгүйн албаны экс ажилтан Алек­сандр Литвиненко 2000 онд Их Британи руу гарч улс төрийн орогнол олж авсан юм. Тэрээр хуучин ажлынхаа нууцыг өрнө­дийн­хэнд дэлгэж, Оросын чекистүүд 1999 онд Москвад орон сууц дэл­бэлсэн хэмээн мэдэгдэж байв. А.Литвиненко 2001 онд “Холбооны аюулгүй алба Оросыг дэлбэлж байна” хэмээх ном гаргаад амжжээ. 2006 оны арван­нэгдүгээр сард Лит­виненко Лондон хотноо экс хамтран зүтгэгчид болох Андрей Луговой, Дмитрий Ковтун, Вячес­лав Соколенко нартай уулз­саны дараа бие нь муудаж, эмнэлэгт хэд хо­ног хэвтээд амьсгал ху­раасан билээ. Эмнэлгийн задлан шинжилгээгээр, Литвиненко нь полони хэмээх бодист хордон нас барсан болохыг тогтоожээ. Полони-210 хэмээх асар хортой бодис нь Орос, Франц, Америк зэрэг цөөхөн оронд, Засгийн газрын маш хатуу хянал­тад хадгалагддаг аж. Нэг хумхийн тоос шиг хэм­жээтэй полони хүний биед орвол үхэлд хүргэх аюул­тай байдаг.

Британийн эрх бариг­чид Оросын экс тагнуул­чийн үхэлд А.Луговойг буруутган шилжүүлж  өгөхийг шаардсан ч ОХУ татгалзсан хариу өгснөөр хоёр улсын харилцаанд сүүдэр тусаад байгаа юм. Үнэн хэрэгтээ Литвинен­ког хэн алсныг одоо ч тогтоож чадаагүй байгаа. Британийн цагдаа Андрей Луговойн Лондонд орсон, гарсан газар бүрээс по­лонийн ул мөр илрүүлсэн хэмээн хэвлэлүүд шуугиж байв. Литвиненкогийн амь насыг хөнөөсөн хэр­гийн талаарх шүүх хурал 2013 оны аравдугаар са­рын 2-нд болох юм.