Д.БАЯР

Ерөнхий сайд Н.Алтан­хуягийн хэл ам, чимээ имээгүйхэн бат­лам­жилсан зургаан айм­гийн Засаг даргын нэг нь Завханы Ж.Жамьянтив байлаа. Завхан аймагт Монгол Ардын нам үнэм­лэхгүй ялалт байгуулж, маргаангүйгээр олонхи болсон нь Ерөнхий сай­дыг, бас сөрөг хүчин АН-ын зүгээс элдэв хэл ам гаргаад байлгүйгээр Засаг даргыг нь батламжлахад хүргэсэн биз.

Завхан аймаг 2008-2012 онд цэнхэр аймаг байлаа. 2008 оны сон­гуульд Ардчилсан нам орон нутагт ялсан таван аймгийн нэг нь Завхан. Энэ ч утгаараа 2012 оны УИХ болон орон нутгийн сонгуулийн суртал­чил­гааны үеэр “Завхан бол ардчиллын жишиг аймаг” хэмээн тодотгож байсан билээ. Ардчиллын жишиг аймагт орон нутгийн сон­гууль тэгш бус гараан дээрээс эхэлсэн гэдгийг Завханы МАН-ын хороо­ны дарга Ж.Жамьянтив нэг бус удаа шүүмжилж байсан. АН-ынхан төр, захиргааны бүх шатанд өөрийн хүмүүсээ байр­шуулсан нь сонгуулийн хороодыг өөрийн гэсэн хүмүүсээрээ бүрдүүлсэн, аливаа маргаан, гомдол хүлээж авдаггүй, туслам­жийн барааг тараахад хүр­тэл намчирхдаг гээд олон бэрхшээлтэй нүүр тулсан ч сонгуулийн дүн Завханд цэнхэр тугтай гарсангүй.  Завханд Ардын намыг үнэмлэхүй ялалт бай­гуу­лахад Завхан аймгийн МАН-ын дарга Ж.Жамьян­тив хэмээх энэ эр­хэм түүчээлэн хүчин зүтгэсэн гэдгийг хамтран зүтгэгчид нь онцолж бай­на. Аймгийн Ардын на­мын хорооны даргын хувьд Ж.Жамьянтив орон нутгийн сонгуулийн үеэр намын жагсаалтыг тэр­гүүлэх боломж байсан нь мэдээж. Гэтэл тэрээр жаг­саалт руу орох гэж зүт­гэсэнгүй. Харин тойрогт нэр дэвшин ялалт бай­гуулж, аймгийн иргэдийн хурлын гишүүн болжээ.

Ж.Жамьянтив даргын унаган мэргэжил багш. Физик, астрономийн хи­чээлийг гайхалтай сайн заадаг байсан гэдгийг шавь нь одоо ч дурсан ярьдаг. Дараа нь намын ажилд, бас төрийн албанд зүтгэсэн түүнийг аливаад тууштай, гуйвж дайваад байдаггүй чигч хүн гэж хамтран зүтгэгчид нь үнэл­дэг. Бас төрийн ажлыг доод шатнаас нь эхэлж хийсэн туршлагатай, амьд­рал мэддэг даргатай боллоо гэдэг үг олон хүний амнаас гарч байгаа нь Ж.Жамьянтивийг сайн талаас нь үнэлж байгаа нэг үнэлгээ. Тэрээр зөв гэж үзсэн зүйлийнхээ тө­лөө хэнээс ч айж эмээлгүй үгээ хэлчихдэг нэгэн. Нэ­лээд хэдэн жилийн өмнө Ерөнхийлөгч Н.Бага­бан­дийн  талаар нам дотор нь элдэв янзын яриа гарахад сумын Засаг дарга Ж.Жамьян­тив гэдэг залуу “Манай Ерөнхийлөгч тэгж жижигрэх хүн биш” хэмээн шуудхан хэл­чихэж байлаа. Тэр үеийн Бага хурлын гишүүд дот­роос тухайн үед Ж.Жамьянтив шиг ингээд дуугарчих хүн тун цөөхөн байсан гэдгийг мэдэх хүн олон бий.

Улсын төсвийн хөрөн­гөөр хийсэн ажлыг Улсын Их Хурлын гишүүд өөрс­дөө хийсэн гэж өөртөө аваачиж наагаад байна гэдэг шүүмжлэлийн эсрэг бодолтой явдаг хүн бол Ж.Жамьянтив дарга. “Төр, засгаас тэр аймгийн тэр суманд ийм барилга байшин барина гэдэг асууд­лыг шууд шийд­дэг­гүй, ТЭЗҮ, зураг төсөв, хөрөнгө оруулалтын хэм­жээ гээд олон асуудал бий. Үүнд тухайн тойргоос сон­гогдсон УИХ-ын гишүү­дийн нөлөө тус дэм зайлш­гүй шаардлагатай.  Өөрийн­хөө намын бүлэгт оруулж танилцуулна, нө­гөө намын бүлэгт оруулж хэлэлцүүлнэ, УИХ-ын байнгын хороо нэгдсэн чуулганд оруулж, олон­хийн дэмжлэг авахын тулд уян хатан хандах гээд олон асуудал байдаг. Их хөдөлмөр зүтгэл шаардсан ажил” хэмээн үздэг. Түүн шиг УИХ-ын гишүүдийн хөдөлмөрийг үнэлдэг Засаг дарга тийм ч олон байхгүй л болов уу. Завхан аймаг УИХ-д МАН, АН гэсэн хоёр төлөөлөлтэй. Тэгэхээр манай, танай нам гэлгүйгээр алинтай нь ч ойлголцоод  аймаг орон нутгийнхаа хөгжлийн тө­лөө хамтраад  багаар ажиллачих биз.  

Дэд бүтэц муу, 21 дү­гээр зууныг лаатай угтсан хоёрхон аймгийн нэг гэд­гээрээ бараг түүхэнд тэм­дэглэгдэж үлдэхээр бол­сон гээд Завханд асуудал бэрхшээл олон. Хоёрхон сарын өмнө төвийн эрчим хүчний системд холбогд­сон ч энэ нь Завхан айм­гийн хэмжээнд асуудлыг бүрэн шийдчихэж байгаа хэрэг хараахан биш. Улиас­тай хотынхон халуун усгүй хэвээрээ л байна. Ардчиллын жишиг аймаг гэж цоллуулж, 1000 морин хуурч тоглуулж, дээд ам­жилт тогтоосныг  2000 болгож давж гарах уу, эсвэл  арван мянган айл өрхийг ажилтай орлоготой болгох уу гэх мэтчилэн Ж.Жамьянтивийн өмнө шийдэх, сонгох хийх ажил их байна.

Бас Завхан аймаг энэ жил цас зуд ихтэй байна. Одоо арваад суманд бай­дал хүндэрч, орон нутгийн зам даваа хаагдаж, малч­дад тусламж хүрэхэд бэрх­шээл учирч байгаа гээд Завханы шинэхэн Засаг даргын эхний шалгалт зуд байх нь аль хэдийнээ то­дорхой болчихоод байна. УИХ, орон нутгийн да­раалсан хоёр сонгууль хөдөөгийнхийг хийрхэлд багагүй автуулж, улмаар өвөлжилтийн бэлтгэлээ ч тааруухан базаахад хүр­гэсэн бололтой.  Завхан аймаг  өвлийн бэлтгэлээ тааруухан базаасан юм байна гэж холбогдох албаны хүмүүс дүгнээд байгаа билээ. Тааруухан бэлтгэлтэйгээр зудтай нүүр тулж байгаа энэ үед нөөцийг хэр оновчтой, зөв хуваарилж зохицуулах вэ гэдэг  Ж.Жамьянтив дар­гын хувьд эхний шийдэх асуудал нь.

Завхан аймаг уул уурхайн хөлд хамгийн бага нэрвэгдсэн аймаг байсан. Харин одоо Монголыг тэр чигээр нь нэрвэчихээд байгаа уул уурхайн түрэлт Завхан руу чиглэжээ. Завханы нутаг Заамарынх шиг нүх шуудуу болоод үлдэх үү, үгүй юу гэдэг Завхан аймагт 2016 он хүртэл засаг барих Ж.Жа­мьянтив даргын  бодлого, хийж байгаа ажил, гаргаж байгаа шийдвэрээс ихээ­хэн хамааралтайг сануу­лахад илүүдэх юун.