С.УЯНГА
Монголын залуу хуульчдын “Хос дэнс клуб” ТББ-аас УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүгийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж шалгуулахаар АТГ, Үндсэн хуулийн цэцэд хандсан талаар өчигдөр мэдээлэл хийлээ. Энэ талаар тус ТББ-ын тэргүүн А.Гантамиртай ярилцлаа.
-Залуу хуульчид яагаад намын их хуралтай холбоотой зүйлд оролцоод байна вэ гэх шүүмжлэл байна?
-Арванхоёрдугаар сарын 9-10-ны хооронд Төрийн ордонд хийсэн МАХН-ын их хурлыг хуралдуулахдаа хууль зөрчсөн. Хурлыг зохион байгуулсан УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү хэд хэдэн хууль тогтоомжийг ноцтойгоор зөрчсөн асуудлыг хуулийн байгууллага, Үндсэн хуулийн цэцэд шалгуулахаар хандсан. Түүнээс бид МАХН-ын дүрмийн зөрчилтэй холбоотой нэг ч үг үсэг яриагүй. Тодруулбал, намын дотоод асуудал руу ороогүй. Зөвхөн хууль зөрчсөнийг л ярьж байна. Манай клуб Үндсэн хууль, парламентын эрхзүйн хяналтыг хөндлөнгөөс хийдэг. О.Баасанхүү гишүүнтэй ижил асуудлаар Үндсэн хуулийн цэцэд хандсан 14 дэх тохиолдол болж байна.
-Хуулийн заалтыг тодруулахгүй юу?
-Төрийн ордонд амралтын өдөр шөнийн цагаар УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү нар хамтраад МАХН-ын II их чуулган хийсэн нь хуульд нийцэж байгаа эсэхэд манай залуу хуульчдын клуб хөндлөнгийн дүн шинжилгээ хийсэн талаараа өмнө нь мэдээлж байсан. УИХ-ын гишүүний үүднээс О.Баасанхүү гишүүнийг Үндсэн хууль зөрчсөн үндэслэлээр Үндсэн хуулийн цэцэд гомдол гаргасан. УИХ-ын тухай хуульд УИХ-ын гишүүний нэр төр, бүрэн эрхийг хувийн зорилгодоо ашиглахыг хориглоно гэж заасан. Гэтэл О.Баасанхүү УИХ-ын гишүүний нэр төр болон бүрэн эрхээ намын дарга болох хувийн эрх ашигт ашиглаж, Төрийн ордонд хурал зөвлөгөөн зохион байгуулсан. Үндсэн хуулийн 1.2-т заасан хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн гэдэг зүйл заалтыг зөрчсөн гэж үзэж байна. Төрийн ордны тухай хууль болон Төрийн ордны хуралдааны танхимуудыг ашиглах журмын тухай хууль тогтоомжоор зарим нэг зүйлийг зөвшөөрсөн байдаг. Төрийн ордонд зөвхөн Засгийн газар, УИХ-ын Тамгын газар, ЗГХЭГ, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар гэсэн субьектүүдийн эрх олгосноор зөвхөн төр болон олон улсын шинж чанартай хурал зөвлөгөөн эсвэл эдгээр байгууллага хамтран оролцож зохион байгуулж буй хурал зөвлөгөөн хийхийг зөвшөөрсөн. Мөн УИХ-ын гишүүн Төрийн ордонд хурал зөвлөгөөн хийж болно гэдэг талаас нь авч үзэхээр намтай холбоотой хурлыг аль нэг намын гишүүн дангаараа зохион байгуулахгүй.
-Санхүүжилттэй холбоотой асуудлаар хуулийн байгууллагад хандах үндэслэл хангалттай бий юу?
-Их хурлыг зохион байгуулсан санхүүжилтыг хаанаас авч, яаж зарцуулсан бэ гэдэг зүйл анхаарал татаж байна. Улс төрийн намын тухай хуульд иргэн, аж ахуйн нэгж тухайн намд хандив өгч болно. Мөн иргэн улс төрийн намд хандив өгөх дээд хэмжээ нэг сая төгрөг байна. Гэтэл О.Баасанхүү гишүүн хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа “Чуулганд зарцуулсан 150 сая төгрөгийн хандивыг Баянгол зочид буудалд өөрөө бэлнээр аваачиж өгсөн. Үүнийг МАХН-д байсан нэр бүхий хүн хандив болгож өгсөн” гэж ярьсан. Тиймээс энэ үйлдэл нь хууль зөрчсөн байх үндэслэлтэй учраас АТГ-т хандсан. Мөн их хэмжээний хандив өгсөн иргэнийг олон нийтэд зарлах боломжгүй бол хуулийн байгууллагаар мэдээллийг нь ил болгуулж, шалгуулахаар АТГ-т хандсан.
-АТГ, Үндсэн хуулийн цэцээс хариу өгсөн үү?
-Энэ сарын 19-нд АТГ болон Үндсэн хуулийн цэц болон холбогдох төрийн байгууллагуудад хандсан. Үндсэн хуулийн цэцээс УИХ-ын тухай хуулийн холбогдох зүйл заалтыг хүчингүй болгосноор УИХ-ын гишүүн энгийн иргэдтэй адил хэмжээнд хуулийн байгууллагаар шалгуулахаар боллоо. Өөрөөр хэлбэл, УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж байгаад хуулийн байгууллагаар шалгах боломжтой болсон. Тиймээс Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг бодит байдал дээр хэрхэн хэрэгжихийг хармаар байна. Ийм нөхцөл байдалд холбогдох хуулийн заалтуудыг зөрчсөн О.Баасанхүү гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж байгаад шалгаж өгөөч гэсэн хүсэлтийг АТГ-т гаргасан. Авлигын эсрэг хуульд албан тушаалаа урвуулан ашиглахыг “Өөрт оногдсон эрх мэдэл, албан тушаалаа хувийн зорилгодоо ашиглаж давуу байдал үүсгэнэ” гэж заасан. О.Баасанхүү гишүүн өөрт оногдсон эрх мэдлээ хувийн зорилгодоо ашигласан нь дээрх тодорхойлолтод нийцэж байна. Мөн авлига гэдгийг “Албан тушаалын эрх мэдлээ хувийн ашиг хонжоо олоход урвуулан ашиглаж бусдад давуу байдал олгох” гэж хуульд заасан. Болсон үйл явдалтай харьцуулахад бодит байдал үүнд ч мөн адил нийцэж байгаа учраас Авлигын эсрэг хуулийн зөрчсөн байх үндэслэлтэй гэж үзсэн. Энэ утгаар нь АТГ, Төр засгийн үйлчилгээний газар, Үндсэн хуулийн цэцэд хандсан. АТГ-ын Хянан шалгах хэлтэст хуваарилагдаад хуулийн дагуу шалгаж байгаа.
-Гишүүнтэй өөртэй нь холбогдож тайлбар авсан уу?
-Хуулийн байгууллагад хандахаас өмнө УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүтэй уулзаж тайлбар авахаар хандсан. Бодит байдлыг тайлбарласан. Харамсалтай нь О.Баасанхүү гишүүн бидний хүсэлтийг хүлээж аваагүй. Уулзахаас татгалзсан.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
