Э.ОРХОНСҮРЭН
“Эрүүл мэндэд иргэн таны оролцоо” сэдэвт олон нийтийн нээлттэй хэлэлцүүлгийг Эрүүл мэндийн яамнаас зохион байгуулж байна. Энэхүү хэлэлцүүлгийг улс орон даяар өрнүүлэх бөгөөд энэ удаад Баянзүрх дүүргээс эхэллээ. Баянзүрх дүүрэг 124,4 га газартай бөгөөд 70 гаруй мянган айл өрхийн 290 мянга орчим оршин суугчтай ажээ. 2012 онд БЗД-ийн Нэгдсэн эмнэлгийн гэмтлийн тасгаар нийт 5932 хүн осол гэмтлийн улмаас ирж үйлчлүүлсэн бөгөөд өндрөөс болон явганаас унах, хүчирхийлэлд өртөх, цахилгаан хэрэгсэл, гэр ахуй, үйлдвэрийн осол, золбин болон айлын тэжээвэр нохдод хазуулах зэрэг нь бэртэл гэмтлийн гол шалтгаан нь болжээ. Эрүүл мэндийг тодорхойлогч олон хүчин зүйл байдгийн 55 хувь нь хувь хүний зан үйл, эрүүл мэндийн мэдлэг, эрүүл мэндийн тусламжийг ашиглах ур чадвар буюу амьдрах хэв маягаас хамаардаг байна. Харин 25 хувь нь бусад салбар, 10 хувь нь удамшил, 10 хувь нь эрүүл мэндийн тогтолцоо, тэнд ажиллаж байгаа эмч, мэргэжилтнүүд, хэрэглэж буй багаж, тоног төхөөрөмж, арга зүйтэй холбоотой талаарх судалгааг ДЭМБ-аас гаргасан байдаг байна. Тиймээс хүн эрүүл амьдрах эх үндэс нь хувь хүн өөрөөс нь шалтгаалдаг гэдгийг салбарын сайд энэ үеэр онцоллоо.
Хэлэлцүүлэгт оролцогчид нь өрхийн эмнэлгийн эмч нарт тоног төхөөрөмж дутмаг, эмч ажилтны ачаалал их, цаг наргүй ажилладаг ч эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээнд сэтгэл хангалуун байдаг гэлээ. Мөн өрхийн эмнэлгийг ЭХО, зүрхний бичлэгийн аппараттай болгох зэрэг асуудлыг хөндлөө. Тус дүүргийн хувьд хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөх орчин хөрсний бохирдол ихтэй байдгаас халдварт өвчин урин дулааны цагт их гардаг байна. Тиймээс жалга, хонхор зэрэг хог ихтэй газар гудамжинд угаадас асгах асуудлыг ямар нэгэн зохицуулалтаар шийдэж өгөхийг хүслээ.
ӨРХИЙН ЭМНЭЛЭГТЭЭ ШИНЖИЛГЭЭ ӨГДӨГ БОЛЪЁ
Нээлттэй хэлэлцүүлгийн хоёр дахь уулзалт Сонгинохайрхан дүүрэгт болж өнгөрлөө. Шинэчлэлийн Засгийн газар үйл ажиллагаандаа иргэдийн саналыг тусгаж, иргэн төвтэй нийгмийг төлөвшүүлэх зорилготой ажиллах болно гэдгээ Ерөнхий сайд тус салбарт ажиллах долоо хоногийн хугацаанд мэдэгдэж байсан. Тиймээс энэ удаад хүн амын эрүүл мэндэд эрүүл мэндийн байгууллага анхаарлаа хандуулах бус иргэн таны оролцоо чухал, та өөрийн эрүүл мэндээ хамгаалах талаар юу хийж чадах вэ, бусад салбар иргэдийн эрүүл мэндэд ямар оролцоотой вэ, хороо, дүүргийн зүгээс иргэдийнхээ эрүүл мэндийн асуудалд хэрхэн оролцох талаар нээлттэй хэлэлцлээ. Сонгинохайрхан дүүрэг нь 2009-2012 онд дүүргийн эрүүл мэндийн төвүүддээ 3,2 тэрбум төгрөгийн тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл хийж, материаллаг баазаа нэмэгдүүлсэн байна. Энэ нь үр дүнгээ өгч дундаж наслалт нэмэгдэж, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл хоёр дахин буурсан байна. Мөн халдварт өвчнийг эрт илрүүлэх тоног төхөөрөмжөөр нь хангаж орчин нөхцөлийг нь сайжруулсан гэдгийг тус дүүргийн Засаг дарга М.Чинболд хэлж байлаа. Харин иргэдийн зүгээс өрхийн эмнэлгийн байрыг томосгох, машинтай болгох, цус болон шээсний шинжилгээг өрхийн эмнэлэгтээ өгдөг байх. Тиймээс аппарат, тоног төхөөрөмжтэй болгох зэрэг асуулдыг хөндөж байв. Мөн дасгал хөдөлгөөн хийх гудамж талбайтай болох, гудамжны хог хаягдлыг багасгах, тодорхой хугацаанд тогтмол бүрэн шинжилгээг өгдөг болох, хөнгөлөлттэй олгодог эмийн жагсаалтыг нэмэгдүүлэх, гадаадад эмчлүүлэхэд тусламж авах зэрэг хүсэлтийг гаргаж байв.
Эрүүл мэндийн нээлттэй хэлэлцүүлгийг цаашид 21 аймагт хийхээр төлөвлөөд байгаа гэнэ. Энэхүү уулзалтыг зохион байгуулсны дараа иргэдийн санал бодол, судалгааны үр дүнд суурилж иргэний эрүүл мэндийн эрхийг хангах, үүрэг хариуцлагыг өндөржүүлэх тусгай стратеги боловсруулах ажээ.