Өнөөдөр Ковид-19 даян дэлхийд хурдтайгаар тархаж хүн төрөлхтний эрүүл мэнд болон дэлхийн энх тайван, хөгжил дэвшилд хамгийн тулгамдсан, ноцтой асуудал болж байна.  

Урьд өмнө нь тохиолдож байгаагүй ноцтой байдал үүссэн тул янз бүрийн улс орнуудын улс төрийн намуудын төлөөлөгчид бид хүн ардынхаа сайн сайхал амьдралыг ханган сайжруулах, улс орноо хөгжүүлэх, дэлхийн энх тайван, тогтвортой байдлыг хамгаалан хангах хариуцлагаа гүнээ ухамсарлаж дараах уриалгыг хамтран гаргаж байна. Үүнд:

I. Хүмүүсийн амьдрал, эрүүл мэндийг хамгаалах үйл хэрэгт өөрсдийгөө зориулан тэмцэж байгаа хүмүүс, ялангуяа эмч сувилагч нарт чин сэтгэлийн талархлаа илэрхийлж байна. Өвдөж зовж байгаа, Ковид-19-өөс болж амь нас нь аюул заналд өртөж буй хүн бүрт үнэн сэтгэлээс өвчин зовлонг нь хуваалцаж байгаагаа илэрхийлж, сэтгэл санаагаа хатуу чанга байлган барихыг зөвлөж байна. Энэхүү аймшигт өвчний улмаас ойр дотны хүмүүсээ алдсан айл өрхийн уй гашууг хуваалцаж байгаагаа илэрхийлж байна. Ковид-19 өвчин тархсаны уршгаар олон олон хүний амь нас эрсдэсэнд гүнээ харамсан гашуудаж байна.  

II. Бид хэрэв Ковид-19 өвчний тархалтыг үр дүнтэй, найдвартай байдлаар зогсоож эс чадвал энэ өвчин илүү олон хүний амь нас, аюулгүй байдал, эрүүл мэндэд аюул занал учруулж, ихэнх улс орны эдийн засаг нийгмийн хөгжил, түүнчлэн, олон улсын харилцаа холбоо, хамтын ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлнэ гэж үзэж байна. Бид бүх улс оронд хандаж ард иргэдийн амь нас, аюулгүй байдал, эрүүл мэндийг бүхнээс дээгүүр чухалчлан үзэж, Ковид-19 өвчний тархалтыг таслан зогсооход чиглэгдсэн шийдэмгий, бодитой арга хэмжээ авахыг уриалж байна.

III. Бид үндэсний нөхцөл байдлаа харгалзан COVID-19-тэй тэмцэх төлөвлөгөө, стратеги гаргах, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийг дэмжиж, цаашдын тархалт, эм эмчилгээнд ач холбогдол өгдөг. Үүний зэрэгцээ сайн үр дүнд хүрэхийн тулд орчин үеийн шинжлэх ухаан, технологийг бүрэн хэмжээгээр хэрэгжүүлэх нь зайлшгүй билээ.

IV. Бүх улс орны ард иргэдийг нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлаж, урьдчилан сэргийлэх,тархалтыг бууруулах арга хэмжээг дагаж мөрдөхийг уриалж байна. COVID-19-тэй тэмцэхэд нийгмийн бүхий л салбарын хүч тэр дундаа сайн дурынхны хүчийг бүрэн ашиглахыг улс орнуудад уриалж байна.

V. Эпидемийн эсрэг хүчин чармайлт гаргаж, эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийг хангах цогц арга барилыг гаргаж, эмзэг бүлгийн иргэд, жижиг дунд бизнесийг хамгаалахад чиглэсэн арга хэмжээ авах, хүмүүсийн амьжиргааны түвшин, нийгмийн дэвшилд тууштай хандахыг бүх улс оронд уриалж байна. Дэлхийн эдийн засгийн хямралаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд дэлхийн санхүүгийн зах зээл, аж үйлдвэр, нийлүүлэлтийн сүлжээг тогтвортой байлгах макро эдийн засгийн бодлогын олон улсын зохицуулалтыг эрчимжүүлж, худалдааг хөнгөвчлөх, тарифыг бууруулах буюу чөлөөлөхийг бүх улс орнуудад уриалж байна. Түүнчлэн улс орнууд олон улсын солилцоог зохих түвшинд байлгахыг зөвлөж байна. Яангуяа COVID-19-тэй тэмцэхэд яаралтай шаардлагатай эмнэлгийн хэрэгсэл, хамгаалалтын материалыг хил дамнуулан тээвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлэхийг зөвлөж байна.

VI. Вирус нь хил хязгаарыг хүндэтгэдэггүй, аливаа улс орон дэгдэлттэй тулгараад байгаа бэрхшээлүүдэд ганцаараа хариу үйлдэл үзүүлэх боломжгүй гэдгийг бид мэддэг. Нөхцөл байдал улам хүнд болох тусам улс орнууд хүн төрөлхтний төлөөх ирээдүйтэй хамтын нийгэмлэгийн ухамсараа дээшлүүлж, бие биедээ харилцан туслалцаа, дэмжлэг үзүүлж байх ёстой. Олон улсын хамтын ажиллагаа, уялдаа холбоотой бодлого, харилцан уялдаатай үйл ажиллагаа, дэлхийн хэмжээнд нөөц хүчийг дайчлах нь бид бүх хүн төрөлхтний нийтлэг дайсан болсон энэхүү вирусыг устгах боломжийг олгоно.

VII. Олон улсын хамтын нийгэмлэгийн бусад хүмүүст туршлага санал болгосон Хятад болон бусад  орнуудад COVID-19-тэй тэмцэх тэмцэлд томоохон ахиц гарч байгааг бид анхааралдаа авч байна. Хятадыг оролцуулаад холбогдох мэдээллийг цаг тухайд нь задруулах, хариу арга хэмжээ авах, өвчтөний эмчилгээний талаар туршлага солилцох, ялангуяа бусад нөлөөлөлд өртсөн орнуудад эмнэлгийн болон бусад хангамжийг олгохын тулд нээлттэй, ил тод, хариуцлагатай хандлага гаргасан улс орнуудыг бид ихээр сайшааж байна.  Эдгээр нь COVID-19-тэй тэмцэх дэлхийн хэмжээний тэмцэлд томоохон хувь нэмэр оруулж байгаа бөгөөд энэ тулалдаанд ялах боломжтой улс орнуудын итгэл найдварыг нэмэгдүүлжээ.

VIII. Бид “Их 20” -ийн удирдагчдын ээлжит бус дээд хэмжээний уулзалтан дээр COVID-19-ийн  тэмцлийг талархан хүлээн авч, улс орнуудад дэгдэлтийг бууруулах чиглэлээр туршлага солилцох, эмнэлгийн хамтын ажиллагааг сайжруулах, эм вакцин, шинжилгээ хийх хамтарсан судалгаа хийх зэрэг ажлыг дэмжиж байна. Хөгжиж буй орнууд болон нийгмийн эрүүл мэндийн эмзэг системтэй орнуудад материаллаг, техникийн болон бусад дэмжлэг үзүүлэхийг уриалж байна. Хамтын ажиллагааны нарны гэрэл тахлын харанхуйг гэрэлтүүлж байг!

IX. Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ, вирусын гарал үүсэл гэх мэт асуудлаар шинжлэх ухаанд суурилсан мэргэжлийн хэлэлцүүлэг өрнүүлэхийг уриалж байна. Нийгмийн эрүүл мэндийн асуудлыг улс төржүүлэх, COVID-19 гэх шалтгаанаар бусад улс орныг гутаан доромжлохыг бид эрс эсэргүүцэж байна. Бид аливаа улс орон, бүс нутаг, угсаатны бүлгийн эсрэг ялгаварлан гадуурхсан санал, практикийн эсрэг хатуу байр суурьтай байгаа бөгөөд бүх улс орны засгийн газруудаас гадаадын иргэд, оюутнуудын эрүүл мэнд, аюулгүй байдал, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах талаар идэвхтэй арга хэмжээ авахыг уриалж байна.

X. Бидний үзэж буйгаар COVID-19-ийн дэгдэлт нь бүх улс орнуудад хэлэлцүүлэг, хамтын ажиллагаагаар өсөлтийг бий болгох дэлхийн засаглалын төлөв байдлыг цаашид дэмжих, НҮБ ба Дэлхийн эрүүл мэндийн тэргүүлэх үүргийг дэмжих шаардлагатай гэж үзэж байна. Нийгмийн эрүүл мэндийн талаархи ирээдүйтэй дэлхийн хамтын нийгэмлэг байгуулахыг хичээж байгаа тул G20 болон бусад олон улсын үр дүнтэй урьдчилан сэргийлэх, хянах олон улсын хүрээнд зохицуулалт, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхийг бүх талуудад уриалж байна.

Дэлхийн орнуудын томоохон улс төрийн намуудын хувьд хэцүү нөхцөлд нягт харилцаа холбоог бий болгож COVID-19-тэй тэмцэхэд улс төрийн удирдамжийн үүргийг илүү сайн гүйцэтгэхийг баталгаажуулдаг билээ. Өнөөгийн бэрхшээлүүд түр зуурынх гэдэгт бид бүрэн итгэж байгаа бөгөөд одоогийн нөхцөл байдлыг харахад яг л шуурга бүрийн дараа нарны гэрэл тусахтай адил билээ. Хэрэв олон улсын хамтын нийгэмлэг итгэл үнэмшилтэйгээр шийдэмгий хүчин чармайлт гаргаж, шинжлэх ухаанд суурилсан арга барилыг хэрэгжүүлбэл COVID-19-ийн эсрэг дэлхий нийтийн хориг арга хэмжээнд эцсийн ялалт байгуулах нь гарцаагүй. Энэ бол бидний итгэл үнэмшил!

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.4.3  БААСАН  № 65 (6290)